کتاب "ایمان و آزادی" در قرآن به قلم سیدمحمد علی داعی نژاد، از سوی کانون اندیشه جوان در قالب کتاب دانشجو برای نخستین بار در سال جاری در 230 صفحه و شمارگان دو هزار نسخه منتشر شد.
خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه : در این کتاب تلاش شده تا با بهره گیری از قرآن کریم، پیشینه مسئله ایمان و آزادی در اسلام و غرب مورد توجه قرار گیرد و بررسی و نقد دیدگاههای گوناگون در این عرصه صورت پذیرد.
مولف این پژوهش قرآنی، ایمان و آزادی را دو واژه مهم و پرارزش عنوان می کند که از دیر باز توجه متفکران را به خود جلب کرده اند. ایمان اساس دینداری بوده و آزادی برآمده از گوهر و جوهره انسانیت است.
در بخشی از مقدمه کتاب ایمان و آزادی در قرآن چنین می خوانیم : " از نگاه قرآنی، ایمان دینی، مبتنی بر انتخاب و اختیار و در راستای آزادی های واقعی آدمی و عقلانیت و عمل صالح، مایه زایش و رشد آن است. هرچند عده ای به ناسازگاری این دو ( ایمان و آزادی) رای داده اند، اما غالب متفکران و دانشمندان در گذشته و دوران معاصر کوشیده اند سازگاری ایمان و آزادی را ثابت کنند. بررسی دیدگاههای مختلف در این زمینه نشانگر آن است که بهترین تصویر از ایمان و آزادی و سازگاری این دو را اسلام و قرآن ارائه کرده است" .
سیدمحمدعلی داعی نژاد پژوهشگر دینی و قرآنی در این اثر کوشیده است تا با هدف بسط و توسعه فرهنگ فیاض دین، نیازهای فکری جوانان قرآن پژوه را به فراخور موضوع ایمان و آزادی در قرآن پاسخ دهد.
این کتاب در دو بخش تألیف شده است؛ بخش نخست با عنوان ایمان شامل سه فصل است که به مباحثی نظیر: پیشینه ایمان، ایمان در فرهنگ و ایمان در جهان اسلام می پردازد.
فصل دوم در پی بررسی ایمان در فرهنگ غرب، نظریه گزاره ای و زبانی وحی و دیدگاه کاتولیکی جدید را بیان می کند. فصل سوم نیز دیدگاه اشاعره، معتزله، شیعیان، قرآن و روایات را درباره ایمان مطرح کرده و به بررسی نظرات روشنفکران مسلمان در این زمینه در گذشته و حال می پردازد. در ادامه این بخش شاهد تبیین ماهیت ایمان و نسبت آن با معرفت، عمل و آزادی در آیات قرآن و روایات هستیم.
مؤلف این پژوهش قرآنی در بخش نخست کتاب، آیات قرآنی مرتبط با آزادی انسان در ایمان آوردن را چنین بیان می کند. آیات و روایات بسیاری بر اختیاری بودن ایمان و آزادی در انتخاب ایمان دلالت دارد. از جمله سوره کهف آیه 29: وَ قُل الحقّ من رَبّکم فَمَن شاءَ فَلیُومن و من شاءَ فَلیَکفُر/ و بگو (دین) حق همان است که از جانب پروردگار شما آمد، پس هر که می خواهد ایمان آورد و هر که می خواهد، کافر شود؛ این آیه به صراحت بر اختیاری بودن ایمان و آزادی انسان در ایمان مداری دلالت دارد. همچنین علی رغم این آزادی در سوره بقره آیه 108تأکید می کند که اگر انسان گزینه ناصوابی را انتخاب کند، دچار آسیب ها و پیامدهای آن خواهد شد. همچنین در بخش دوم کتاب با عنوان آزادی، مباحث در دو فصل : مفهوم آزادی، تبیین و بررسی اقسام آزادی ارائه می شود. اهمیت مفهوم شناسی، مفهوم آزادی از دیدگاه غرب، مفهوم آزادی در قرآن، واژه آزادی در روایات، از عناوین بخش های این فصل است.
همچنین در فصل بعدی با موضوع تبیین و بررسی اقسام آزادی، محورهایی نظیر: اهمیت آزادی اجتماعی در قرآن، آیات دعوت کننده به اندیشه های صحیح و آیات نهی کننده از اندیشه های باطل، آزادی در انتخاب تعالیم دین و بررسی اقسام آزادی عقیده از دیدگاه قرآن، آمده است.
در بخش خلاصه و نتیجه گیری کتاب ایمان و آزادی در قرآن چنین می خوانیم : «ایمان از نگاه قرآن و سنت، نه تنها با معرفت، رفتار نیک و آزادی بشر منافاتی ندارد، بلکه ایمان واقعی آن است که این سه را داشته باشد و خالی از آن ها نباشد. انسان با آزادی انتخابی که دارد باید تلاش کند با پیمودن راه معرفت به شناخت حقایق ایمانی نائل شود و سپس به رفتارهای نیکی که ایمان به آن ها دعوت نموده ملتزم گردد و عمل کند.