سید محمد خاتمی تاکید کرد : مهمترین مسایلی که باید در گفتگوی میان اسلام و مسیحیت مطرح شود کوشش های جدی عملی برای تحقق صلح و جلوگیری از تروریسم و جنگهای نظامی وسیع است.
به گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام سید محمد خاتمی رئیس موسسه بین المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها که به رم سفر کرده است، صبح جمعه درهمایش " گفتگوی بین فرهنگ ها مبارزه‌ای برای صلح " به‌ایراد سخنرانی پرداخت.
خاتمی درابتدای سخنرانی خود به آیه‌ای شریفه از سوره مبارکه مریم در قرآن کریم اشاره کرد و گفت : در این آیه شریفه گفتگوی اسلام و مسیحیت درباره صلح به ایجاز و زیبایی، از قول حضرت عیسی مسیح (ع) بیان شده است .
وی گفت : چون جمله منقول از عیسی(ع) در قرآن مجید آمده پس مرتبط با اسلام است و چون به نقل از حضرت عیسی ذکر شده با مسیحیت مرتبط است و موضوع کلام عیسی (ع) صلح است و این یعنی خلاصه‌ترین تصویر از گفتگوی مسیحیت و اسلام درباره صلح . صلحی که دراینجا و در بسیاری از منابع مهم دینی ازآن سخن رفته ، عینا به معنی صلحی که در زمره اصطلاحات علوم سیاسی است نیست، گرچه متضمن آن نیز هست.
رئیس موسسه بین المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها در ادامه با اشاره به برخی تفکرات مخالف گفتگوی بین اسلام و مسیحیت گفت : کم نیستند مسلمانان و مسیحیانی که به نحو ماتقدم ( ( a prioriنسبت به گفتگوی میان اسلام و مسیحیت بدبین هستند.ایشان اگر مسیحی باشند پیشنهاد و دعوت قرآنی مسلمانان را خدعه و مکر و یا اقلا ظاهری و غیر واقعی می‌دانند و اگر مسلمان باشند آن را کوششی فریبکارانه برای تنصیر و تبلیغ مسیحیت در میان مسلمانان می شمارند و طرفه این که هر دو طرف " استدلال " واحدی برای عدم امکان چنین گفتگویی اقامه می‌کنند : دین ما واجد احکام و عقایدی و حیانی و از این روی حقیقی است و به این دلیل امکان ندارد با گفتگو بتوان با طرف مقابل "مصالحه" کرد. حقیقت دینی منافع اقتصادی و سیاسی نیست که بتوانیم درباره آنها مذاکره کنیم و اگر لازم شد مصلحتا از بخشی از آن منافع چشم پوشی کنیم.
رئیس جمهور سابق کشورمان افزود : این"استدلال" نسبتا درست می‌بود اگر موضوع گفتگوی میان اسلام و مسیحیت عقائد و احکام دینی بود. گرچه همان طور که گفتیم در این خصوص هم می‌توان گفتگو کرد ، چنان که بیش از ۱۴قرن است که چنین کرده‌ایم، ولی نکته مهم که باید با تاکید و تکرار بگویم این است که درقدم اول مهمترین مسایلی که باید در گفتگوی میان اسلام و مسیحیت مطرح شود ، مسایلی است بسیار فوری و ضروری و حیاتی که در زمان ما به شرط لازم برای تحقق صلح و عدالت در جهان تبدیل شده است و از جمله آن مسایل حیاتی گفتگو و کوششهای جدی عملی برای تحقق صلح و جلوگیری از تروریسم و جنگهای نظامی وسیع است ،جنگهایی که امروز با نیرنگ سعی می‌کنند سبعیت و بربریت مهیب آن را در سایه تذکر و توجه دائمی به سبعیت و بربریت دیگر یعنی تروریسم،درحاشیه و سایه قرار دهند.
رئیس موسسه بین المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها درادامه گفت : مشترکات میان اسلام و مسیحیت در مسایل اصلی فلسفی، کلامی، اجتماعی و مسایل مهم مربوط به سعادت و صلح در زندگی انسان چندان فراوان است که استقصای آن در متن یک سخنرانی کوتاه شدنی نیست . اسلام نیز مانند مسیحیت و یهودیت بر خدا گونه بودن انسان صحه گذاشته و بر آن است که خداوند انسان را به صورت خود آفریده است.
وی افزود : خدا گونه بودن انسان تنها فضیلت و مزیت نیست، بلکه مستلزم کوشش خستگی ناپذیر اخلاقی برای دستیابی به صلح عمومی و غلبه بر نفرت و دشمنی است.
خاتمی تصریح کرد : از نظر متفکران مسیحی قرون وسطی صلح جاودان درهفتمین دوره تاریخ نوع بشر به وجود خواهد آمد ، دوره‌ای که به هفتمین روز آفرینش جهان مشابهت خواهد داشت، این دوره‌ای است که مدینه زمینی مطابق مدینه الله ( The City of God) در آسمان خواهد شد .
وی گفت : درآن روز مدینه خدا به زمین می‌آید و این البته به معنی هبوط مدینه الله نیست ، بلکه به معنی مشابهت کامل مدینه زمینی با آن خواهد بود . مهمترین دستاورد آن دوره فرجامین ، صلح است و مقصد نهایی فیلسوفان مسیحی ، تمهید مقدمات استقرار مدینه خدا و استقرار صلح بیان شده ، زیرا فلسفه از نظر آنها معلم عدالت و راهگشای محبت است.
رئیس موسسه گفتگوی تمدنها افزود : چنین وظیفه‌ای متوجه متفکران ما نیز هست ، زیرا مطابق اعتقاد ما نیز جهان در انتظار منجی آخرالزمان است که با ظهور او مدینه زمینی به اصل آسمانی خود یعنی مدینه الله نزدیک شود. در مدینه الله علاوه بر صلح، محبت و عدالت نیز حاکم است. مطابق تعالیم اسلامی میان صلح و عدالت از یک طرف و صلح و حیاط مدنی و اجتماعی از طرف دیگر ارتباط محکمی وجود دارد.
خاتمی درادامه به تفصیل درباره صلح و آزادی و امنیت سخن گفت و تاکید کرد : بنا برآنچه گذشت صلح در سطح یک ملت و میان مردم یک کشور وقتی دوام می‌یابد و نظم و ثبات اجتماعی وقتی شایسته نام صلح می‌شود که مبتنی بر آزادی و عدالت باشد وگرنه هر ثبات نسبی و هر سکوت قبرستانی دوراز شان کرامت و فضیلت انسانی را نمی‌توان وضعیت صلح آمیز خواند. صلح میان ملل نیزازاین حیث کاملا شبیه صلح میان مردمان یک کشور نسبت میان حکومت‌ها نه ناشی‌از قدرت سرنیزه که برآمده از نیروی عدالت و آزادی بود دراین استقرار صلح علاوه بر لوازم و زمینه‌های اجتماعی، نیازمند جان‌های صلح طلب است.
وی افزود : صلح زمانی مستقر خواهد شد که آدمیان بتوانند قلب خود را چونان ملکوت آسمانی، سرزمین حکومت بی‌شریک و بلامنازع خداوند بسازند. با سلطنت پروردگار بر قلوب مردمان است که اسباب جنگ و نفرت یکسره برچیده خواهد شد. تنها سلطنت خداوند که همان سلطنت گسترده دامن محبت است- محبت به‌خدا، محبت به انسان و محبت به همه جهان به مثابه مظهر جمال و جلال خداوند- قادراست ما را برای همیشه از ترس و حرص و نفرت و خشونت آزاد کند و اراده‌های خود پرست و منفعت طلب یکایک ما را به‌عزم استواری برای ایثار و دوستی و شفقت مبدل سازد. اکسیراعظم که کیمیاگران در پی‌آن بودند، محبت خداوند است. با نام پر از لطف اوست که برجنگ پیروز خواهیم شد و زندگی ما معنی و لطافت و بهجت می‌یابد.
خاتمی ادامه داد : نام خداوند را که نام همه کمالات و خیرات و زیباییها و حقایق است ، نباید و نمی‌توان سرلوحه جنگ و نفرت قرار داد .آنچه دراین جهان نسبت حقیقی با خدا داشته باشد به نسبت دامنه وجود خوداز صلح برخورداراست. این مطلب را عموم مردم بدون این که با اصطلاحات کلامی و فلسفی آشنا باشند با همه وجود خود درک می‌کنند.
وی گفت : نمونه بسیار گویای آن پناه بردن مردم پس‌از فاجعه یازدهم سپتامبر به کلیساها بود. مردم وحشت زده و هراسان که در جستجوی پناهگاه بودند به خانه خدا پناه آوردند . صوامع و کنیسه‌ها و کلیساها و مساجد خانه صلح است و پیروان همه ادیان و از آن میان مخصوصا پیروان ادیان ابراهیمی می‌توانند با نام خدا و در پناه خانه خدا بر شرارت ظلمانی ظالم جنگ غلبه کنند.
رئیس موسسه بین المللی گفتگوی تمدنها و فرهنگها گفت : دین ما " اسلام" نام دارد. اسلام با سلام (صلح) هم ریشه است ، اعتقاد به اسلام مستلزم تسلیم و تفویض اراده‌های منفعت طلب و خودپرست و ستیزه جوی جزئی به اراده سراسر خیر و محبت خداوند است . مسلمان کسی است که دعوت خداوند را برای ورود به سرزمین صلح پذیرفته است.
وی افزود : سلام یکی از زیباترین کلمات قرآن است و از اینجاست که خداوند آن کلمه را در ارتباط با عیسی مسیح (ع) به کار می‌برد. صلح بی‌درد و عشق حاصل نمی‌شود. مولانای بزرگ کسی که شاید بتوان او را شاعرترین شاعران جهان نامید وقتی می‌خواهد توجه ما را به اهمیت بی‌مثال "درد" در کسب فضایل انسانی جلب کند با زیبایی تمام داستان مریم عذرا را به نقل از قرآن کریم باز می‌گوید تا نشان دهد که عیسی، ثمره شیرین خلقت، بی درد به مریم عطا نمی‌شود.
سید محمد خاتمی افزود : مریم و عیسی در قرآن کریم جایگاه رفیعی دارند که با زیباترین زبان ممکن توصیف شده است . در روایات اسلامی که از قول پیامبراکرم اسلام (ص) نقل شده‌است ، ایشان از عیسی به‌عنوان برادر خود نام می‌برد.
وی ادامه داد : به پیامبر ما آموزگار بزرگ محبت و صلح داستان عیسی و مریم یعنی داستان درد و عشق و صلح با چنان بلاغت و زیبایی وحی شده است که اگر کسی توانایی شنیدن صدای قرآن را داشته باشد بی‌شک تجربه استغراق در چشمه زلال محبت و لطف مریم و عیسی (ع) برای او قابل استحصال است.
خاتمی در پایان گفت : پایان کلام من بازگشت به سخن آغازین است آنجا که عیسی گفت : والسلام علی یوم ولدت و یوم اموت و یوم ابعث حیا.
همایش" مذکور که از سوی موسسه مطالعات دینی و فرهنگی وابسته به دانشگاه پاپی " گریگوریان " و با همکاری سفارت جمهوری اسلامی ایران در واتیکان و بنیاد گریگوریان وانجمن آناستاسیس درمرکز کنفرانسهای " مته اوریچی" دانشگاه پاپی گریگوریان صبح پنجشنبه آغاز به کار کرده بود عصر روز جمعه با سخنرانی چند تن از صاحب نظران به پایان می رسد.