چاپ
دسته: اخبار فرهنگی
بازدید: 661
مفسر قرآن کریم و صاحب تفسیر شریف تسنیم با بیان اینکه انبیاء و ائمه با تاکید بر عقلانیت، جامعه را از جهل نجات دادند گفت: قطب تمدن، عقل است.

به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه؛ آیت الله العظمی جوادی آملی امروز ۸ دی ماه در درس تفسیر در مسجد اعظم قم گفت: براهین زیادی برای حقانیت وحی و رسالت و نبوت در قرآن بیان شده زیرا مشی قرآن این است که جدال احسن برای نتیجه‌گیری توحید داشته باشد بنابراین می‌فرماید شما خالقیت خدا را قبول دارید و این مطلب هم مقبول و هم معقول شماست پس ربوبیت که ملازم خالقیت است را هم حتما باید بپذیرید و قبول کنید.

این مفسر قرآن ادامه داد: قرآن کریم دو برهان برای اینکه خدا خالق کل شیء است و رب همه چیز است اقامه کرده و در رد ابطال حرف مشرکان نیز برهان توحیدی و ربوبی اقامه کرده و گفته اگر این دو را هم نپذیرید برهان دیگری برای اتخاذ ولد و ولدالله اقامه می‌کنیم؛ یکی اینکه قدرت خدا بیکران است پس ولد برای چه می‌خواهد و از ولد چه کار بر می آید مخصوصا دختر که شما فرشتگان را دختر می‌دانید.

این مفسر قرآن با تبریک میلاد با سعادت پیامبر(ص) و امام صادق(ع) اظهار کرد: این بزرگواران جاهلیت را به عقلانیت تبدیل کردند زیرا عده زیادی از علما و فقها و حکما را تربیت کردند و کار قرآن را به خوبی تبیین کردند و فرمودند شما بدون برهان وارد هیچ کاری نشوید زیرا بشر یا چیزی را اثبات و یا نفی می کند و باید همه اینها برهانی باشد چه در زندگی خصوصی باشد و یا زندگی اجتماعی.

استنادات قرآنی لزوم اقامه برهان عقلی

استاد برجسته تفسیر حوزه علمیه ادامه داد: مرحوم کلینی در بخش عقل و جهل کافی از امام صادق(ع) روایت آورده است که خدا بندگان را به دو اصل کلی تحریض و تشویق کرد یکی آن که تا چیزی برای آنان ثابت نیست نگویند و به آیه «ولا تقف ما لیس لک به علم» استناد فرمود و دیگر آن که وقتی می خواهند چیزی را نفی کنند باید همراه با برهان باشد و برای نفی نیز به «بَلْ کَذَّبُواْ بِمَا لَمْ یُحِیطُواْ بِعِلْمِهِ»(۳۹ یونس) استناد فرمود زیرا در قیامت باید پاسخ این فنی و اثبات را بدهید بنابراین انبیاء و ائمه با این مرزبندی جامعه جاهلی را عقلانی کردند.

بسم الله قرنطینه انسان از گناه است

آیت الله جوادی آملی اظهار کرد: اینکه می‌گویند برای هر کاری بسم الله بگویید و کاری که با بسم الله شروع نشود ابتر است به همین دلیل است زیرا قرنطینه است و باید انسان رویش بشود به خدا بگوید به نام تو زیرا اگر کاری درست نباشد و برخلاف مسیر حق باشد که انسان نمی تواند بسم الله بگوید، بسم الله ایست و بازرسی است و تنها ذکر و برای ثواب نیست.

این رجع تقلید عنوان کرد: پس اولین کار اسلام مرزبندی است؛ قرآن فرمود حرفی که می زنید اگر عقلی است که عقل مقابل شرع نیست عقل کاشف است و گرنه شرع را که صراط مستقیم است شارع تنظیم کرده است، عقل چراغ قوی است و کاری به مهندس ندارد و ولو شمس هم باشد بیش از راه را نشان نمی دهد و راه ساز نیست.

خلط میان عقل و شرع

وی تاکید کرد: پس فرمود یا ما باید حرفی را به شما از طریق کتاب و سنت گفته باشیم و یا در درون شما چراغی را روشن کرده باشیم. در سوره زخرف و انعام و احقاف مخصوصا بر مسئله عدم تقلید کورکورانه تاکید دارد ولی فقهای تصوری مشرکان میان شرع و عقل خلط کردند. خصلت نظام جاهلی این طور است که عده‌ای مقلد کور هستند و گرفتار خلط تکوین و تشریع هستند و نه برهانی بر شرک دارند و نه ما در کتب آسمانی گفتیم که شرک حق است.

صاحب تفسیر تسنیم بیان کرد: اینها اگر بخواهند چیزی قبول و یا رد کنند به عمل و عدم عمل نیاکان آنها وابسته است می گویند «انا وجدنا علی آبائنا» اما نخبگان اینها گرفتار مغالطه هستند، می گویند خدا را قبول داریم که خالق است و عزیز علیم است یعنی هم می داند که ما بت می پرستیم و هم اگر می خواست جلوی ما را بگیرد عزیز است پس به کار ما راضی است که جلوی ما را نگرفته یعنی میان تکوین و تشریع خلط کردند.

وی ادامه داد: ائمه گفتند خدا تکوینا ایمان مومن و ظلم ظالم را می داند اما همه عالم آفریده شد تا شما را بیازمایند و کمال با اختیار ممکن است،  خدا تکوینا می تواند جلوی ظلم ظالم را بگیرد ولی بنا نیست زیرا عقل و اختیار به انسان داده است تا او را آزمایش کند و بگیر و ببند در روز قیامت است و قرار نیست در دنیا باشد.

این مرجع تقلید تصریح کرد: فرمود شما عقل خود را با اغراض دنیوی و اهوای نفسانی دفن کردید، بنابراین یا باید طبق فطرت عمل کنید که سقوط نکنید و اگر در حوزه و دانشگاه درس می خوانید درسی بخوانید با صاحبخانه بسازد زیرا صاحبخانه که فطرت است خدا را دوست دارد.

این مفسر قرآن گفت: مرحوم صدوق فرمود والدین، بچه را تا یکسال اصلا نزنند زیرا لبخند و گریه او صادقانه است، و بی خود گریه نمی‌کند پس انبیاء گفتند اگر علم الحادی و سکولار بخوانید همیشه در درون شما طوفان جاری است زیرا از طرفی فطرت ندای بیداری و هشیاری به شما می دهد و از طرف دیگر نیز بیرون به چیزی غیر آن دعوت می کند به همین دلیل کسی علوم الهی را یاد بگیرد با میزبان هماهنگ است.

آتش جهنم فهیم است

این مرجع تقلید بیان کرد: در دنیا فرمود اکراهی در کار نیست زیرا اکراه باشد کمالی در کار نخواهد بود اما بگو که ما روزی بگیر و ببند و خذوه فغلوه هم داریم و جهنمی داریم که عاقل و فهیم و دانشمند است زیرا آتش جهنم وقتی مشرکان را از دور می بیند نعره می زند.

این مفسر با بیان اینکه در نظام تکوین همه موجودات اعم از اینکه نجس باشند یا نباشند روزی مشخصی دارند تصریح کرد: این روزها میلاد حضرت مسیح(ع) است و قرآن درباره مریم(س) نظر داده است که وجود او از راه معجزه مادر شد، بار را زمین گذاشت و فرمود از مرکز عبادت بیرون برو و کنار نخله رفت و درخت بی ثمر، سبز شد و از آن خرما خورد؛ گفت ای مریم ما همه این کارها را کردیم ولی تو هم باید دستی تکان بدهی و خرما را بچینی یعنی حتی در معجزه نیز تو باید دستی تکان بدهی و میوه بچینی. بنابراین انسان تا دنیا هست ولو مادر مسیح هم باشد باید یک کاری انجام دهد و این طور نیست که مفت بخورد.

استاد برجسته حوزه بیان کرد: خدا به مشرکان فرمود او را که در مقابلش خضوع می کنید یا باید خالق باشد، یا یاور او و یا به اذن او باشد و یا شریک خدا باشد ولی بتها که هیچکدام از اینها نیستند پس برای چه آنها را می پرستید. آیا اینکه بگویید پدران ما بر این روش بوده اند شد استدلال، این همان منطقی است که حضرت نوح از آنها خسته شد و آخر هم در عذاب نابود شدند.

چهارشنبه‌سوری نه با عقل و نه با سنت سازگار است

وی عنوان کرد: مثل اینکه بگوییم چهارشنبه سوری سنت افراد قبلی ماست ولی چه برهان عقلی و نقلی دارد؟ این همان فرمایش ائمه است که مرزبندی کردند که نفی و اثبات هر چیزی باید مستند به عقل و یا نقل باشد آیا این حرف ها بوسیدنی نیست؟.

این مفسر قرآن تاکید کرد: مرزبندی جامعه، و انسان را بین العلمین جا دادن، تمدن است که ائمه(ع) ایجاد کرده‌اند؛ در خط آخر مقدمه کلینی آمده است که جامعه عقلی دارای قطب است وگرنه رها است، چون قطب تمدن، عقل است به همین دلیل من اولین کتاب اصول کافی را عقل قرار دادم که میرداماد هم در رواشح السماویه آن را شرح و بسط فرمود.

منبع: ایکنا