چاپ
دسته: حکمت سیاسی متعالیه
بازدید: 2985

بحث حرکت جوهری عمدتاً به حوزه طبیعیات ارجاع داده می شود در حالی که می توان دو نوع حرکت جوهری طبیعی و غیر ارادی و حرکت جوهری ارادی را از همدیگر بازشناخت.
 در حرکت طبیعی غیر ارادی، حرکت قهری که بر کل طبیعت حاکم بوده و تکوینی است رخ می دهد. و در حرکت جوهری ارادی می توان از حرکتی کیفی یاد کرد که بر نوع خاصی از شدن دلالت دارد. در همین زمینه ضروری است به ارکان حرکت، که عبارت است از مبدأ، مقصد، محرک، متحرک، مسیر و مسافت، توجه شود.

دومین نشست از مجموعه نشست های وجوه سیاسی حکمت متعالیه به ابتكار گروه فلسفه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی برگزار شد.


حجت الاسلام و المسلمين دکتر نجف لک زایی در ابتدا با اشاره به این که بحث درباره اندیشه سیاسی صدرالدین شیرازی در آغاز با دشواری هایی مواجه بود و با وجود برخی اظهار نظرها در فقدان اندیشه سیاسی این اندیشمند، تصور روشنی از بحث وجود نداشت. گفت: مطالعات و پژوهش های انجام گرفته ما را به نقطه ای رساند که اکنون می توان از فلسفه سیاسی متعالیه نیز سخن گفت.

وي با طرح اين سوال كه  آیا حکمت متعالیه به بررسی و پاسخ پرسش های اساسی حیات انسان از قبیل مشروعیت، خیر، عدالت و ... پاسخ می دهد یا خیر.  گفت:عمده تلقی های مخالفان را می توان در چند دسته طبقه بندی کرد:
1. صدرالدین شیرازی حکمتی با عنوان حکمت سیاسی متعالیه ارائه نکرده است.
2. صدرالدین شیرازی کتاب مستقلی درباره سیاست و فلسفه سیاسی منتشر نکرده است.
3. بر اساس حکمت متعالیه نمی توان به پرسش های کلیدی حیات آدمی پاسخ داد.
4. گرچه صدرالمتألهین مباحثی در اندیشه و فلسفه سیاسی دارد اما مباحث وی در این حوزه منسجم نیست.
 وي در ادامه به بحث حرکت جوهری پرداخته و یادآور شد :این بحث عمدتاً به حوزه طبیعیات ارجاع داده می شود در حالی که می توان دو نوع حرکت جوهری طبیعی و غیر ارادی و حرکت جوهری ارادی را از همدیگر بازشناخت.
 حجه الاسلام  و المسلمين دکتر نجف لک زایی  گفت:در حرکت طبیعی غیر ارادی، حرکت قهری که بر کل طبیعت حاکم بوده و تکوینی است رخ می دهد. و در حرکت جوهری ارادی می توان از حرکتی کیفی یاد کرد که بر نوع خاصی از شدن دلالت دارد. در همین زمینه ضروری است به ارکان حرکت، که عبارت است از مبدأ، مقصد، محرک، متحرک، مسیر و مسافت، توجه شود.
رييس پژوهشكده علوم و انديشه سياسي در ادامه اظهار داشت: انسان، مشابه خداوند آفرینش دارد اما این آفرینندگی تفاوت هایی با آفرینندگی خداوند دارد. از جمله این که اگر خداوند اراده آفرینندگی کند، در خارج هم خلق صورت می گیرد اما آفرینندگی در انسان در ذهن وی قابل تصور و تحقق است. با توجه به چنین نگاه و تغییر در جوهر، انسان می تواند برنامه ریزی کرده و اجتماع را تغییر دهد.
 وي گفت:در مباحث صدرالدین شیرازی، سیاست از شریعت متابعت می کند و در مباحث سیاسی و فلسفه سیاسی می بایست به دلالت های تطابقی، التزامی و تضمنی آثار صدرالمتألهین توجه داشت. وي خاطرنشان كرد: فلسفه متعالیه قابل نقد و ارزیابی است و در بحث فلسفه سیاسی متعالیه هنوز در آغاز راهیم.
در ادامه حاضرين به طرح ديدگاه ها و نظرات خود پرداختند.
گفتنی است نشست نخست از مجموعه نشست های وجوه سیاسی حکمت متعالیه در آذر ماه سال جاري با حضور عبدالرسول عبودیت در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی برگزار شد.
وي در این نشست، ، بر این باور بود که امکان استخراج و استنباط فلسفه سیاسی از حکمت متعالیه وجود دارد و این حکمت به طور طبیعی از چنین توان و ظرفیتی برخوردار است.
وي همچنین به بحث درباره ساحت های سه گانه انسان، یعنی اعتقاد، رفتار و عمل اشاره کرد که هر کدام از دانش های فلسفه، علوم و اخلاق عهده دار بحث درباره یکی از آنها است. همچنین مباحثی درباره چگونگی بسط حکمت متعالیه در حوزه حکمت عملی، جبر و اختیار و تأکید بر اختیار انسان و تأثیری که این عنصر بر حرکت های اجتماعی و سیاسی، تبیین شاخص های حکمت متعالیه از جمله اصالت وجود و تشکیک و وجه تمایز این حکمت از سایر حکمت ها نیز مورد بحث قرار گرفت.
 وی بر این باور بود که وجه تمایز حکمت متعالیه در بحث فلسفه سیاسی نیز به همین وجوه تمایز بازمی گردد و از این رو می توان به طرح مباحثی پرداخت که با این نوع نگاه به فلسفه سیاسی و حیات زیست آدمی می پردازد.