جدیدترین مطالب

حجت‌الاسلام مرتضي جوادي آملي، استاد حوزه علميه قم در اين نشست علمي با بيان اينكه فلسفه به طور عام و حكمت متعاليه به صورت خاص جايگاه والايي نسبت به ديگر علوم دارد، گفت: فلسفه افزون بر اين كه عهده‌دار اصل هستي است به بيان احكام و چيستي آن‌ هم مي‌پردازد.

وي افزود: علم سياست از نگاه حكمت متعاليه يك علم الاهي است، از اين رو جهت‌گيري كه فلسفه نسبت به سياست دارد اين است كه زمام امر علت فاعلي، غائي، مادی و صوري سياست است و انسان مورد سياست است.
وي ادامه داد: در حكمت متعاليه انسان موجودي با ويژگي‌هاي خاص و روحاني است، از اين رو نظامي كه براي انسان مطرح شود يك نظام الاهي و شؤون آن هم الاهي است. به دست‌گيري نظام حاكميت از سويي و نظام حاكم از سوي ديگر نشان از الاهي بودن سياست در حكمت متعاليه دارد.

وي با اشاره رويارويي حكمت متعاليه و حكمت متدانيه گفت: در حكمت متعاليه نبايد تنها به كلمه متعاليه توجه كرد و به محتواي دروني آن توجه نداشت، بلكه بايد آنچه را با انسان مرتبط است از ديدگاه الاهي مورد بررسي قرار داد.

************

نشست علمی وجوه حکمت متعالیه به ابتکار پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی و با حضور پژوهشگران و اندیشوران در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.

حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه فلسفه به طور عام و حکمت متعالیه به صورت خاص از جایگاه رفیعی نسبت به سایر علوم برخوردار می¬باشند گفت: فلسفه هم عهده دار اصل هستی و هم بیان احکام و چیستی آنها را بر عهده دار است.
وی گفت:علم سیاست از نگاه حکمت متعالیه یک علم الهی است لذا جهت گیری که فلسفه نسبت به سیاست دارد زمام امر علت فاعلی، غائی، فعلی و صوری سیاست است و انسان را مورد سیاست می¬داند.
وی ادامه داد: در حکمت متعالیه انسان موجودی با ویژگی¬های خاص است که به اقتضای روحانیت او، فضای غالب انسان یک فضای روحانی است که این جهانی بینی اقتضا می کند نظامی که برای انسان مطرح شود یک نظام الهی وشئون آن نیز الهی است.
استاد حوزه علمیه قم خاطر نشان کرد: بدست گیری نظام حاکمیت از سویی و از سویی دیگر نظام حاکم، نشان از الهی بودن سیاست در حکمت متعالیه است.
وی ادامه داد: در مباحث سیاسی اسلام امر اله و امر الناس را شاهدیم که هر دو تحت نظر امر اله می¬باشند که به عنوان قانون و شرع و حاکمیت نیز از آنها یاد می¬شود.
حجت الاسلام و المسلمین جوادی آملی با اشاره به برخی مباحث در مورد تقابل حکمت متعالیه و حکمت متدانیه گفت: بنا نیست که در حکمت متعالیه، تنها به کلمه متعالیه توجه کرد و به محتوای درونی آن توجه نداشت بلکه در حکمت متعالیه آنچه با انسان مرتبط است را از دیدگاه الهی مورد بررسی قرار می¬دهیم.
وی خاطر نشان کرد: علم سیاست مانند سایر علوم به گونه ای است که هر علمی به نوبه خود بخشی از آن را دربرمی¬گیرد لذا اگر فلسفه، فقه، حقوق ، کلام، اخلاق و... را در کنار یکدیگر بگذاریم می¬توانیم سیاست اسلامی داشته باشیم.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالحسین خسرو پناه استاد حوزه و دانشگاه نیز طی سخنانی با بیان اینکه در حکمت متعالیه نباید به دنبال فلسفه سیاست بود گفت: در بررسی آثار ملاصدرا شاهدیم که وی وارد عرصه های مختلفی همچون سیاست شده است ولی این ورود به عرصه¬های  مختلف با یک رویکرد الهیاتی همراه بوده است.
وی ادامه داد: ملاصدرا نه در صدد تأسیس دانش سیاسی بوده و نه در آثار و کتب وی می توان اندیشه سیاسی کلام سیاسی، فقه سیاسی، فلسفه سیاسی، حقوق سیاسی و نظام سیاسی را یافت.
وی گفت: البته ملاصدرا دارای نظربه سیاسی در عرصه فلسفه سیاسی می¬باشد.
وی افزود: ملاصدرا در عرصه فلسفه سیاست به تدوین مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی پرداخت و پاره¬ای از نظریه¬های فلسفه سیاسی را ارائه نمود.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: تاکنون فلسفه سیاسی در درون حکمت متعالیه تحقق پیدا نکرده است و آنچه تا الان صورت گرفته پرداختن به مبانی بوده است.
حجت الاسلام و المسلمین جوادی آملی در قسمت دوم سخنان خود ضمن تاکید بر اینکه باید به دنبال تنقیع نظام فکری خود باشیم گفت: باید بین حکمت متعالیه و ملاصدرا تفکیک قائل شد و آن دو را بایکدیگر خلط  نکرد زیرا ملاصدرا یک حکیم است که دارای نظراتی نیز بوده است.
وی ادامه داد:باید بدانیم دنبال چه هستیم مطئناً آنچه امروز در علوم سیاست مطرح است در حکمت متعالیه مطرح نمی باشد اگر واقعاً معتقدیم که سیاست یک علم الهی است نباید آنرا از این جایگاه پایین بیاوریم.
وی گفت: حضرت امام برخاسته از خاستگاه فلسفه سیاسی صدرایی است و نمی توان گفت که ملاصدرا فلسفه سیاسی نداشته است.
این استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: نباید  مرعوب نظریه¬های کنونی شویم و بخواهیم نظرات گذشتگان را با این نوع نظریه¬ها تطبیق دهیم.
حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه نیز در قسمت دوم سخنان خود گفت: نباید بین حکمت متعالیه و حکمت نو صدرایی، حکمت متعالیه و متعلمان و تحقق فلسفه سیاسی و بایسته¬ها خلط نمود.
وی ادامه داد: امروزه اصطلاحاتی همچون اندیشه سیاسی و فلسفه سیاسی مطرح شده¬اند که وقتی آنها را به حکمت متعالیه عرضه می¬کنیم به برخی از آنها پاسخ داده¬اند ولی این پاسخ¬ها جامع نیستند.
وی افزود: انتظار ما از حکمت متعالیه بیان فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی نیست و این هم به عنوان یک نقص برای حکمت متعالیه مطرح نمی¬شود و اگر امروز بزرگان فلسفه سیاسی را بیان می¬کنند این فلسفه سیاسی برگرفته از دستگاه فقهی و حقوقی آنهاست نه حکمت متعالیه.
وی خاطر نشان کرد: حکمت متعالیه در مقابله با مارکسیست¬ها و پاسخ به شبهات امروزه کلامی و دینی کارکرد مثبت خود را نشان داده و اگر حکمت متعالیه نبود دچار یک پروتستانیسم درون شیعی می¬شدیم.
در پایان حاضرین به بیان دیدگاه¬ها و نظرات خود پرداختند.
این نشست که هفتمین نشست از مجموعه نشست های وجوه سیاسی حکمت متعالیه بود با مدیریت شریف لک زایی برگزار می گردد.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید