وزير كشور در توضيح اظهارات اخير خود كه عبدالمالك ريگي را پديده رشد يافته دوران اصلاحات معرفي كرده بود، تصريح كرد: به اين موضوع به عنوان نقطه ضعف اشاره كردم، مبني بر اين كه برخي افراد كه امروز شرارت ميكنند، در دولت قبل به عنوان خبررسان با دستگاههاي امنيتي و اطلاعاتي همكاري ميكردند و اين در حالي بود كه به اين افراد كه بعدها دست به شرارت زدند، اعتماد ميشد.
وي در اين زمينه شرارتهاي يكي دو ماه اخير را از دو منظر قابل توجه دانست و اذعان كرد: افزايش توليد مواد مخدر يكي از مواردي است كه سبب افزايش حمل و نقل اين مواد به داخل كشور شده است؛ اما با وجود ميزان بالاي توليد مواد مخدر در افغانستان، پاكستان مركز استقرار كانونهاي شرارت است و اين كانونها سربازان خود را از داخل افغانستان تأمين ميكنند.
شايد تنها وزارتخانه دولت نهم كه در يك و نيم سال گذشته هيچ گاه در سايه قرار نگرفته، وزارت كشور و وزير آفتابي آن باشد! وزيري كه اگر در طول يك هفته، موضوعات سياسي او را به ميان نميكشيد، امنيت مرزها، ترافيك، مترو، مونوريل، الحاقات تبصره 13 و ساير مسائل شهري و اجتماعي، با همه دردسرهايش، او را جلوي دوربين و به ميان خبرنگاران پرسؤال ميبرد.
حجتالاسلاموالمسلمين مصطفي پورمحمدي وزير دولت نهم، در نيمه اول دهه 70 به عنوان جانشين وزير اطلاعات در اين وزارتخانه و حضور در چند عرصه ديگر ايفاي نقش ميكرد، اما زمان در سايه بودن به سر آمد و رييس دولت نهم عليرغم مخالفتهايي در مجلس شوراي اسلامي، بر حضور وي در وزارت كشور تأكيد كرد.
او از تمايل خود و وزارتخانه متبوعش براي تعميق و گسترش فعاليتها در حوزه اجتماعي بارها صحبت كرده و اقداماتي نظير توسعه حمل و نقل عمومي، افزايش امنيت مرزها، تصميمات جدي در مورد اتباع افغان و فعال كردن شوراي اجتماعي كشور را پيش روي خود قرار داده و با اين اوصاف تلاش كرده كه ثابت كند، مسائل اجتماعي به اندازه مسائل سياسي براي او مهم و قابل پيگيري هستند.
آنها كه با وزاري كشور قبلي و كاركردهاي اين وزارتخانه با اثرگذاريهاي مهمش در تصميمگيريها آشنايي دارند، بايد واقف شده باشند كه اين تلاش البته مشهود بوده است و حرفها و شعارهاي اجتماعي اين وزارتخانه كه بعضا تحقق يافته، به هر دليل در وزارت كشور نسبت به ساير دورههاي مختلف وزارتخانه بيشتر بوده است و همين موضوع بود كه سبب شد منصوبان درجه يك وزير مثل استاندار، بويژه استاندار تهران، چهرههاي اجتماعيتري بيابند و به پاسخگويي پرسشهاي اجتماعي و شهري راغبتر شوند.
همين تحول محسوس را در نظر بگيريد و به اين پرسش پاسخ دهيد كه اگر قرار مصاحبه با وزير كشوري كه ميخواهد ساعاتي از وقت خود را به گفتوگو با يك رسانه اختصاص دهد، داشتيد، اولويت را به كدام مسأله اجتماعي ميداديد؟
از نظر ما هيچ مسألهاي به اندازه امنيت مرزها، بعد آن، سرانجام طرحهاي وزارت كشور براي خروج اتباع بيگانه غيرمجاز كه هر دو اهميت امنيتي براي كشور دارند و سپس مسائل شوراها و اجتماعي مطرح در شوراي اجتماعي كشور، مهم جلوه نكرد و تلاش كرديم كه در فرصت محدود در اختيار قرار گرفته، پاسخهايي را از وزير كشور بشنويم.
بر اين اساس موضوع اول گفتوگوي گروه اجتماعي خبرگزاري دانشجويان ايران با وزير كشور به مساله امنيت مرزها، علل رخداد حوادث تروريستي و برنامه وزير كشور از زمان گرفتن راي اعتماد از مجلس و فعاليت در دولت نهم تا حال حاضر اختصاص يافت.
فقرا، سربازان ارزان قيمت اشرار در مرزها
او در تبيين فعاليتهاي وزارتخانه متبوعش در حوزه برقراري نظم و امنيت شرق كشور معتقد است كارهاي زيادي در گذشته انجام يافته، با اشرار نيز برخوردهاي خشن و ضربههاي كاري به آنها وارد شده؛ اما به چند دليل اين اقدامات تأثيرات پايدار نداشته است.
وي با يادآوري اين كه در مقاطعي از برخورد با اشرار آنها تلفاتي نيز داشتهاند، اما به دليل اين كه مرز كاملا بسته نميشد دوباره نيروهاي خود را تجهيز كرده و به شرارت ادامه ميدادند، اظهار كرد: مسأله شرارت ناشي از يك سري مشكلات زيرساختي فرهنگي و اقتصادي است. زماني كه اقتصاد ساكنان مناطق مرزنشين ضعيف است، مردمشان با كمبودهاي اقتصادي دست و پنجه نرم ميكنند، فقر فرهنگي وجود داشته و بيسوادي بالاترين نرخ را در اين مناطق دارد؛ طبيعي است كه بسترهاي انحراف و شرارت باقيست؛ لذا با كنترل و فشار، فروكش ميكند و زماني كه اين كنترلها برداشته ميشود، اشرار مجددا محيط را ناامن ميكنند.
وي در ادامه به نقش كانونهاي شرارت آن سوي مرزها در افزايش ناامني مرزهاي شرقي كشور اشاره و اظهار كرد: يكي از مباحث شرارت قاچاق مواد مخدر است. اگر توليد مواد مخدر افزايش پيدا كند به صورت طبيعي بايد شاهد شرارت و خشونت هم باشيم، زيرا شبكههاي قاچاق مواد مخدر ميخواهند حجم بالاتري از مواد را به داخل كشور بياورند؛ لذا نيروهاي ما نيز به برخورد با آنها ميپردازند و به همان ميزان حجم درگيري بالا ميرود.
وزير كشور همچنين اظهار كرد: علاوه بر اين، افزايش فقر در كشورهاي همجوار از ديگرعواملي است كه با تشديد آن موج مهاجرت شروع شده، انسانهاي فقير طعمه افراد شرور و تبديل به سربازان ارزان قيمتي براي اشرار و گروههايي كه مقاصد سياسي و ضد امنيتي دارند، ميشوند.
وي در ادامه با تأكيد بر اين كه برخي از عوامل تأمين كننده امنيت در اختيار ما و برخي از اختيارمان خارج است، تصريح كرد: آنچه كه به داخل مرزها مربوط ميشود را ميتوانيم مديريت كنيم؛ اما در مديريت آنچه كه در آن سوي مرزهاست طبعاً مشكلاتي داريم و بعضاً از حيطه قدرت ما نيز خارج است. بنابراين افزايش و كاهش شرارتها در دورههاي مختلف به اين عوامل بستگي دارد.
عوامل كه جمع ميشود، شرارت به اوج خود ميرسد
پاكستان مركز استقرار كانونهاي شرارت است
پورمحمدي همچنين با بيان اين كه در برخي موارد بر اثر جمع شدن اين عوامل، شرارت به اوج خود ميرسد، به آنچه در اوايل انقلاب در اين بخش شاهد بوديم اشاره كرد و گفت: مرور نمودار اين شرارتها نشان ميدهد كه از اوايل انقلاب تا كنون، اين شرارتها در دوــ سه مرحله به اوج خود رسيده، اما بعد فروكش كرده است.
وي در اين زمينه شرارتهاي يكي دو ماه اخير را از دو منظر قابل توجه دانست و اذعان كرد: افزايش توليد مواد مخدر يكي از مواردي است كه سبب افزايش حمل و نقل اين مواد به داخل كشور شده است؛ اما با وجود ميزان بالاي توليد مواد مخدر در افغانستان، پاكستان مركز استقرار كانونهاي شرارت است و اين كانونها سربازان خود را از داخل افغانستان تأمين ميكنند.
وي در زمينه پيگيريهاي وزارت كشور در حوزه دستگيري عوامل گروگانگيري اخير پرسنل نيروي انتظامي كه اخبار آن حاكيست، اين گروگانها به عبدالمالك ريگي فروخته شدهاند، اظهار كرد: وزارت كشور، تنظيمكننده مناسبات بين دو كشور نيست؛ اما در زمينه آزادي اين گروگانها كه گفته شد در خاك پاكستان بودند، پيگيريهاي زيادي از جمله فرستادن نماينده به كشور پاكستان، احضار سفير پاكستان از سوي وزارت خارجه و همچنين ارسال نامهاي از سوي شخص وزير كشور به وزير پاكستان انجام شد.
بخشي از شرارتهايي كه هم اكنون صورت ميگيرد بخاطر سختگيريهاي ايران در مرزهاست
وي ادامه داد: پاكستانيها نيز در پاسخ توضيحات زيادي از جمله اين كه منطقه سكونت اشرار از كنترلشان خارج است، دادند و البته اين توجيهات براي ما خيلي قابل قبول نبوده است.
وزير كشور با بيان اين كه ظرف يك سال و نيم گذشته اقدامات زيادي در حوزه كنترل مرز و مواد مخدر صورت گرفته است به ايسنا گفت: حجم كشفيات مواد مخدر بسيار بالاست و در عين حال اقدامات كنترلي در مرز نيز وسيع است؛ به نحوي كه چند بار اعلام كردهاند اگر ايران به اقدامات ضد ورود مواد مخدر خود ادامه دهد، ما نيز شرارتهايمان را تشديد ميكنيم و بايد گفت بخشي از شرارتهايي كه هم اكنون انجام ميشود به علت سختگيريهاي ايران در مرزهاست.
وي همچنين با اشاره به تعداد احكام صادره مبني بر زنداني كردن و ... براي اشرار باسابقه در يكسال اخير اين اقدامات را بيسابقه خواند و خاطرنشان كرد: هر بار كه دستگاه قضايي حكمي صادر ميكند، اشرار نيز هشدار ميدهند كه شرارتها را تشديد ميكنند. بنابراين هم اكنون مبارزات با اشرار شديدتر شده و افزايش يافته است.
جرايم سازمان يافته در منطقه سيستان،30درصد نسبت به سال قبل كاهش يافته است
وي در ادامه با بيان اين كه جرايم سازمانيافته در منطقه سيستان و بلوچستان در سال گذشته 30 درصد به نسبت سال قبل كاهش يافته است، گفت: نبايد به معدود عملياتي كه اين عده انجام و رسانههاي غربي اخبار آن را پوشش دادهاند، توجه كرد.آمار حكايت از كاهش جرايم سازمانيافته دارد و اين امر موفقيت ما را نشان ميدهد.
وزير كشور در ادامه عملكرد سال 85 وزارت كشور در حوزه امنيتي را قابل ارايه خواند و در ادامه با تأكيد بر اين كه كليه اخبار ارايه شده مبني بر انجام مبادلات بين مسؤولان با قاچاقچيان در دولت قبل براي كاهش شرارتها، نادرست است، تصريح كرد: عدم مبادله با اين گروهها، خط قرمز دستگاههاي ما در گذشته و حال است، حجم برخوردها و كارهاي انجام شده در دولتهاي گذشته نيز قابل توجه بوده و كسي كمكاري نكرده است؛ اما فراز و فرودهاي ايجاد شده در عوامل ايجاد بحران، سبب شد شرارتها در دورانهايي افزايش يافته و در مقاطعي نيز شاهد فروكش آنها باشيم.
پورمحمدي با بيان اين كه در دورههايي سرمايهگذاري بيشتري براي مبارزه با اين شرارتها ميشد و در مقاطعي نيز شاهد كاهش سرمايهگذاريها بوديم، گفت: احتمال دارد يك شبكه قاچاق با يكي ــ دو فرد فاسد در يك سيستم، رابطه داشته باشد و از آنها براي ورود مواد مخدر كمك گرفته باشد، كما اين كه در دستگيريها شاهديم يك يا دو مأمور دستگاههاي مرتبط كه با قاچاقچيان ضد و بند داشتند، دستگير شدهاند.
وي اعلام كرد: حدود يكي ــ دو ماه پيش در گزارشها مشاهده كردم متأسفانه در شناسايي چند محموله تقريباً بزرگ، برخي مأموران و دستگاهها نيز درگير و دستگير شدهاند؛ اما اين تلقي كه زماني مسؤولان در برخورد با قاچاقچيان كوتاهي كردهاند را قبول ندارم.
از موضوع «ريگي، پديده رشد يافته دوران اصلاحات» به عنوان نقطه ضعف اشاره كردم
وزير كشور در توضيح اظهارات اخير خود كه عبدالمالك ريگي را پديده رشد يافته دوران اصلاحات معرفي كرده بود، تصريح كرد: به اين موضوع به عنوان نقطه ضعف اشاره كردم، مبني بر اين كه برخي افراد كه امروز شرارت ميكنند، در دولت قبل به عنوان خبررسان با دستگاههاي امنيتي و اطلاعاتي همكاري ميكردند و اين در حالي بود كه به اين افراد كه بعدها دست به شرارت زدند، اعتماد ميشد.
وي با بيان اين كه سال گذشته اقدامات مؤثري در حوزه ساماندهي وضعيت مرزها انجام شده است، اظهار اميدواري كرد: اين روند در آينده با پيشرفتهاي خوبي ادامه داشته باشد.
با اعتبار اختصاص يافته، قطعاً سال آينده جهشي در اقتصاد مرزها خواهيم داشت
پورمحمدي در ادامه گفتوگو با ايسنا، بودجه مرزها در سال 84 را حدود 10 ميليارد تومان بيان كرد و ادامه داد: آنچه در بودجه سال گذشته نيز لحاظ شد، كمتر از 10 ميليارد تومان بود؛ اما در متمم بودجه بيش از 20 ميليارد تومان به پايگاههاي مرزي اختصاص يافت كه اين مبلغ عليرغم تخصيص هنوز واگذار نشده است.
وي با يادآوري اين كه سال مالي دستگاههاي اجرايي اول تير ماه سال بعد آن است، افزود: البته عملكردها بيش از اين ميزان بوده و به ناجا گفتهايم عمل كنند و ما تأمين ميكنيم و در اين زمينه ناجا از طريق وام هزينه كرده است؛ لذا شايد در سال 85 بيش از مبلغ اختصاص يافته در مرزها هزينه شده باشد.
وي ميزان اعتبار هزينهشده در مرزها از سوي ناجا را بيش از 30 ميليارد تومان بيان كرد و توضيح داد: از آنجا كه بايد بودجه سال 85 را تا تير ماه سال جديد هزينه كنيم؛ لذا به انجام اقدامات مورد نياز كنترل مرزها سرعت ميبخشيم. در ماههاي اخير به علت وجود نوساناتي در تزريق اعتبار از خزانه و اتمام وامهاي ناجا، حركتمان در كنترل مرز به نسبت سرعتي كه از ابتداي سال تا پاييز داشتيم، كند شده بود؛ اما با اقدامات انجام شده امسال شاهد پيشرفت بيشتري در امور هستيم.
وزير كشور همچنين با يادآوري اقدامات حوزه مرزها شامل كانالسازي، ديواركشي، نصب برجها و پاسگاهها، اين اقدامات را حاصل عملكرد سال گذشته وزارت كشور دانست و به ايسنا گفت: با پيگيريهاي انجام شده، درخواست دولت و حمايت نمايندگان مجلس، در سال 86 بيش از 100 ميليارد تومان اعتبار براي كنترل مرزها در نظر گرفته شده است و با اين رقم قطعاً سال آينده جهشي در اقتصاد مرز خواهيم داشت.
توافقاتي با وزارت كار براي پرداخت بخشي از جريمه افغانها به وزارت كشور انجام شده است
وزير كشور در ادامه گفتوگوي خود با ايسنا به تشريح وضعيت اقدامات و تلاشهاي انجام شده تا كنون براي خروج اتباع بيگانه غيرمجاز بويژه افغانها از كشور پرداخت.
حجتالاسلاموالمسلمين پورمحمدي با بيان اين كه مسؤولان وزارتخانههاي كشور و كار، طي سال 85 بارها بر خروج اتباع افغاني از ايران تأكيد كردهاند، اظهار كرد: اخراج حدود يك ميليون تبعه افغان غيرمجاز از ارديبهشت ماه سال جديد آغاز ميشود. در اين زمينه كاملاً جدي برخورد خواهيم كرد و پيشاپيش به افغانها اعلام كردهايم چنانچه قصد جابجايي اموال خود، تبديل آن به پول نقد يا تسويه حساب با كارفرمايان خود را دارند، هرچه زودتر اقدام كنند.
وي در پاسخ به اين كه «ضريب اطمينان اجراي اين طرح در سال 86 چقدر است؟»، گفت: خروج اتباع غيرمجاز افغان از تكاليف قانوني وزارت كشور است و سال 86 در اين زمينه جديتر اقدام ميكنيم.
افغانها عليرغم اخراج همچنان از منافذ مرزي وارد كشور ميشوند
وزير كشور همچنين در تشريح علل تأخير در اجراي طرح خروج داوطلبانه اتباع غيرمجاز افغان در سال 85، اظهار كرد: عليرغم دستگيري و اخراج اتباع غيرمجاز افغان در سال گذشته، كماكان تعدادي از آنها از منافذ مرزي به كشور باز ميگشتند و همچنين در نيمه دوم سال، عوامل انتظامي و اطلاعاتي ما درگير مسائل و موضوعات جدي چون سرشماري نفوس و مسكن، انتخابات مجلس خبرگان و شوراهاي اسلامي شهر و روستا بودهاند و اين امور تا حدودي سبب تأخير در فرايند اخراج اتباع غيرمجاز افغان شد.
وي توضيح داد: در عين حال سرماي شديد زمستان بخصوص در افغانستان، مانع از آن شد كه نسبت به تصميمات جدي براي خروج اتباع غيرمجاز افغان كه عموماً همراه با خانوادههاي خود هستند، اقدام كنيم؛ همچنين نگهداري اتباع جمعآوري شده حتي بصورت محدود در اردوگاهها، هزينهبردار و مشكلساز ميشد؛ لذا طرح را با چند ماه تأخير شروع كرديم و در اين مدت، مقدمات لازم براي شروع كار در سال 86 فراهم شد.
اجراي همزمان طرح خروج اتباع غيرمجاز با كنترل مرزها پيشرفتهاي خوبي به همراه خواهد داشت
پورمحمدي با اشاره به توافقات با وزارت كار در زمينه پرداخت بخشي از مبالغ جريمه افغانها به وزارت كشور، گفت: مهمترين مسأله در خصوص خروج اتباع غيرمجاز افغان، بودجه است كه متأسفانه هنوز بطور كامل حل نشده است؛ اما به هرحال منتظر بودجه نميمانيم و حتي به قيمت بدهكار شدن به دستگاهها طرح اخراج اتباع غيرمجاز از كشور را از ارديبهشت ماه امسال شروع ميكنيم.
وي تصريح كرد: اجراي همزمان اين طرح با كنترل مرزها، ميتواند پيشرفتهاي خوبي براي خروج اتباع افغان در سال 86 به همراه داشته باشد.
وزير كشور همچنين در زمينه نحوه شناسايي اتباع غيرمجاز در سطح جامعه به ايسنا گفت: از نظر ما اتباع غيرمجاز در لايههاي جامعه پنهان نشدهاند و ميتوان با راهكارهايي آنها را پيدا كرد.
وي افزود: اخراج حدود 300 هزار تبعه افغان غير مجاز در سال 85، رقم كمي نيست؛ اما متأسفانه به دليل وجود مشكل در مرزها، آمار خروجي با وروديها تفاوت فراواني دارد.
پورمحمدي اعتبار پيشبيني شده براي خروج يك ميليون تبعه افغان غيرمجاز در سال 86 را 20 ميليارد تومان اعلام و اظهار كرد: اين اعتبار بيشتر صرف هزينه اياب و ذهاب و نگهداري افغانها در اردوگاهها ميشود.
وي در پاسخ به اين سوال ايسنا كه «آيا نمايندگان مجلس با پاسخ شما در زمينه علت تأخير در اجراي طرح داوطلبانه خروج اتباع غيرمجاز در سال 85 و طرح جديدتان در سال جاري قانع شدهاند؟» توضيح داد: نمايندگان مجلس بر اقدام جدي وزارت كشور در مورد افغانها تأكيد دارند و در عين حال نسبت به تبعات اجتماعي اجراي طرح، نگران هستند.
وزير كشور با بيان اين كه اين وزارتخانه همواره موفق نبودن طرح خروج داوطلبانه اتباع بيگانه از كشور در سال گذشته را اعلام كرده است، تصريح كرد: بارها اعلام كرديم اين طرح به دليل مشكلات امنيتي، زيستي و فقر داوطلبان افغان، دچار تأخير شده است و در عين حال نتايج گزارشها به مجلس ارايه ميشد، ضمن اين كه در اين مدت كمكهاي اعلام شده از سوي سازمان ملل براي افغانها از ايران نيز پرداخت نشد.
به گفته وي بارها از سوي سازمانهاي بينالمللي به ايران اعلام ميشد كه براي خروج افغانها به اين سازمانها فشار وارد نكند، در اين زمينه حتي پيشنهاد عقد قرارداد مجدد در زمينه حضور اتباع در ايران و صدور ويزاي كار براي آنها ارايه شد.
پورمحمدي در ادامه با تأكيد بر اين كه مشكل عمده جمهوري اسلامي ايران در سال 85 و به تبع آن در امسال، افغانهاي غيرمجاز است، به خبرگزاري دانشجويان ايران گفت: در مورد افغانهاي ثبتنام شده، تسهيلات ويژهاي در نظر ميگيريم و سازمان ملل نيز در اين زمينه كمك بيشتري خواهد داشت.
وي اذعان كرد: همچنين به هر نفر از خانواده افغان كه از مرزها به شكل رسمي خارج شود، 100 دلار پرداخت و ويزاي كار نيز به شرط خروج خانواده فرد افغان، ارايه ميشود. از سويي ديگر دولت افغانستان نيز با دادن زمين به خانوادههاي افغان، از برگشت آنها به ايران جلوگيري ميكند