جدیدترین مطالب

شریف لک زایی با اشاره به نکات تفسیری سوره‌های ضحی و انشراح بیان کرد: سوره انشراح می‌فرماید ای محمد(ص) اطمینان داشته باش که خدا با تو است و باید دردهای دیگران را احساس کنی و باید جهاد و تلاش و کوشش خود را ادامه دهی و به خدا اعتماد کنی. بنابراین مجموعه این دو سوره، تأملی در مسئولیت اجتماعی پیامبر(ص) و ما به عنوان انسان است. 

به گزارش ایکنا؛ سیزدهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن شریف لک‌زایی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با محوریت آراء و اندیشه‌‌های امام موسی صدر در کتاب «برای زندگی»، شب گذشته، ۶ اردیبهشت‌ماه، با محوریت سوره‌‌های «ضحی» و «انشراح» برگزار شد که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد:

این دو سوره باهم مرتبط است و از دیدگاه فقها، اگر کسی بخواهد این سوره‌ها را در نماز بخواند، باید هر دو را با هم تلاوت کند. هر دو سوره مکی هستند و شأن نزولشان این است که وحی به صورت پی‌درپی بر پیامبر(ص) نازل می‌شد، اما یکبار چهل روز وحی‌ای به پیامبر(ص) نمی‌رسد و هیچ سوره‌ای نازل نمی‌شود؛ لذا پیامبر(ص) مضطرب می‌شود، چون تنها حامی ایشان خداوند و وحی بود و بدین وسیله قدرت‌مندی خود را به رخ دیگران می‌کشید. اینجا وحی یک مدتی قطع می‌شود و پیامبر(ص) مضطرب. انقطاع وحی به مدت چهل روز این نکته را دارد که پیامبر(ص) دچار رنج و ناراحتی می‌شود و چه‌بسا انقطاع وحی می‌خواست این نکته را بگوید که وحی از جانب خدا است و به مردم نیز این تأکید را داشته باشد. پس از مدتی که وحی نازل نشد، خداوند این سوره را نازل می‌کند و این سوره نیز با سوگند آغاز می‌شود.

شریف لک زایی با اشاره به نظر امام موسی صدر در باب توانایی‌های انسان بیان کرد: امام می‌گوید انسان توانایی‌های خود را می‌تواند در دو عرصه خیر و شر بروز دهد و وجود شر نیز در انسان، کمال است، چون اگر این عنصر نباشد، مانند دیگر جانداران می‌شود و اگر آدمی نمی‌توانست به سوی شر برود، صرفاً ابزار بود و نه خلیفه خدا. 

به گزارش ایکنا؛ دوازدهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن شریف لک‌زایی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با محوریت آراء و اندیشه‌‌های امام موسی صدر در کتاب «برای زندگی»، شب گذشته، ۵ اردیبهشت‌ماه، با محوریت سوره‌ «عصر» برگزار شد که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد:

در جلسه قبل بخشی از مباحث سوره عصر را مطرح کردیم و در این جلسه مباحث را پی می‌گیریم که به لحاظ فلسفه سیاسی و اجتماعی اهمیت زیادی دارد. در اهمیت سوره عصر، همین بس که در زمان خود رسول خدا(ص) مسلمین از هم جدا نمی‌شدند، مگر اینکه سوره عصر را قرائت می‌کردند و یکی از سوره‌های الهام‌بخش برای استواری مسلمین بوده است. امام موسی صدر به معنای عصر توجه کرده که در مقابل ظهر و پایان روز یا به معنای دهر باشد. اما به هر معنایی که باشد، در اینجا اگر انسان در راستای هستی و آنچه خدا مطرح کرده، حرکت کند می‌تواند جاودانه باشد و نقش‌آفرینی کند؛ لذا از این باب است که قرآن به اشیاء مقدس نیز سوگند خورده است.

شریف لک زایی با اشاره به مهم‌ترین نکات تربیتی و اجتماعی سوره «عصر» بیان کرد: انسان مومن جامعه‌ای را به وجود می‌آورد که ایمان دارند، عمل صالح انجام می‌دهند و تواصی به حق و صبر هم دارند و از این مسیر، حکومت صالح را نیز تشکیل می‌دهند؛ یعنی انسان صالح مقدمه حکومت صالح است. همچنین عمل صالح در ذات انسان، یعنی در ایمانش تأثیر می‌گذارد، همچنان که بر هستی و دیگر انسان‌ها نیز تأثیر می‌گذارد. 

به گزارش ایکنا؛ یازدهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن شریف لک‌زایی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با محوریت آراء و اندیشه‌‌های امام موسی صدر در کتاب «برای زندگی»، شب گذشته، ۴ اردیبهشت‌ماه، با محوریت سوره‌ «عصر» برگزار شد که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم * وَالْعَصْرِ ﴿۱﴾ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ ﴿۲﴾ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴿۳﴾

خداوند در سوره «همزه» عذاب آینده مشرکین را به رخ می‌کشد و در آن نکوهش هم هست و مربوط به اتفاقی است که در زمان پیامبر(ص) افتاده و یک عده‌ای به عیب‌جویی می‌پرداختند که این سوره مقابله نرم‌افزاری با‌ آنها بوده است. 

به گزارش ایکنا؛ دهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن شریف لکزایی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با محوریت آراء و اندیشه‌‌های امام موسی صدر در کتاب «برای زندگی»، شب گذشته، ۳ اردیبهشت‌ماه، با محوریت سوره‌ «هُمزه» برگزار شد که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد:

آنچه که اینجا مطرح می‌شود، به نوعی شاید در فضای سوره مسد باشد که آن سوره به صورت خاص یک فرد مشخصی را مورد نکوهش قرار می‌داد و امام موسی صدر می‌گوید هر کسی جلوی حقیقت باشد، می‌تواند مشمول آن سوره باشد. این سوره نیز رفتار مشرکین با پیامبر(ص) را مطرح می‌کند و به نکوهش آن می‌پردازد. این سوره، نحوه مقابله با دشمنان را ذکر می‌کند که چطور پیامبر(ص) عمل می‌کند. پیامبر(ص) در آن زمان ابزار قدرت نداشت و آنچه مشهور بود، فصاحت و بلاغتشان بود و زبان شعر بسیار اهمیت داشت و اگر کسی می‌خواست با دیگران مقابله نرمی داشته باشد، با فصاحت و بلاغت این کار را می‌کرد و اینجا در مورد تأثیر تبلیغات و رسانه در جامعه صحبت می‌کند.

شریف لک زایی با اشاره به مهم‌ترین نکات سوره «فیل» بیان کرد: سوره فیل به واقعه مهمی که چند دهه قبل از بعثت در مکه واقع شده اشاره دارد و به نوعی زمینه‌سازی برای رسالت پیامبر(ص) بوده که قریش به وظیفه خود در قبال رسالت پیامبر(ص) عمل کند و ادای این رسالت را بر عهده بگیرد. 

شریف لکزایی

به گزارش ایکنا؛ نهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن شریف لک زایی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با محوریت آراء و اندیشه‌‌های امام موسی صدر در کتاب «برای زندگی»، شب گذشته، ۲ اردیبهشت، با محوریت سوره‌های «فیل» و «قریش» برگزار شد که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد:

یکی از مباحثی که به نظر مفسرین و به خصوص فقها رسیده این است که این دو سوره به گونه‌ای یک سوره هستند و فقها گفته‌اند اگر کسی بخواهد در نمازش به جای سوره توحید از سوره قریش استفاده کند، باید هر دو سوره را بخواند، بنابراین، سوره قریش نتیجه واقعه فیل است که در سوره بدان اشاره شده و به پیامدهای واقعه فیل برای قبیله قریش هم اشاره می‌کند که چطور به آنها نعمت امنیت و معیشت اعطا شده و افزون بر اینها به آنها عزت و افتخار بخشیده شده است.

بخش سیاسی – اجتماعی تفسیر این سوره هم حادثه فیل است که باعث شد مکه گرفتار استعمار یک دولت خارجی نشود و جالب اینکه ولادت پیامبر(ص) نیز در سال همین واقعه فیل بوده که خود یک واقعه بسیار مهمی است. ایلاف هم به معنای الفت و پیمان و صلح و محبتی است که میان قبیله قریش رخ می‌دهد. یک بخش مهمی از آن اشاره به حادثه حمله حاکم یمن اشاره دارد که ابرهه نام داشت و به مکه حمله کرد. امام موسی صدر می‌گوید سوره فیل به این واقعه مهمی که چند دهه قبل در مکه واقع شده اشاره دارد و به نوعی زمینه‌سازی برای رسالت پیامبر(ص) بوده که قریش به آن وظیفه خود در قبال رسالت پیامبر(ص) عمل کند و ادای این رسالت را بر عهده بگیرد، بنابراین یک نوع بسترسازی برای اتفاقی که چند دهه بعد رقم می‌خورد بوده است. از این‌رو سپاه ابرهه شکست می‌خورد و قریش به شکرانه این شکست باید بتواند رسالت خود را در برابر امانت الهی عمل کند.

شریف للک زایی با اشاره به مهم‌ترین نکات تربیتی و اجتماعی سوره ماعون بیان کرد: این سوره بر این نکته تاکید می‌کند که ایمان حقیقی و دینداری واقعی و نماز و عبادت حقیقی در هنگامی است که انسان به جامعه خود توجه کند و نیاز هم‌نوعش را برآورده کند. در غیر این صورت دین و ایمان و نماز و عبادت حقیقی نیست؛ چون عنصر محبت و برآوردن نیاز هم‌نوع، غایب است. 

به گزارش ایکنا؛ هفتمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن شریف‌لکزایی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با محوریت آراء و اندیشه‌‌های امام موسی صدر در کتاب «برای زندگی»، شب گذشته، ۱ اردیبهشت، با محوریت سوره «ماعون» برگزار شد که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد:

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ ﴿۱﴾ فَذَلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ ﴿۲﴾ وَل َا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿۳﴾ فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ ﴿۴﴾ الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ ﴿۵﴾ الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ ﴿۶﴾ وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ ﴿۷﴾».

این سوره نیز جزو سور بسیار مهم است. در این سوره دینداری و ایمان واقعی تبیین شده است. همچنین مشخص می‌کند که دین چه ارتباطی با جامعه دارد. این سوره در باب مسئولیت‌های اجتماعی انسان است که باید انسان موحد احساس مسئولیت کند و به ایفای آن بپردازد. امام موسی صدر چهار گفتار در مورد سوره ماعون دارند که سه گفتار در کتاب حدیث سحرگاهان منتشر شده و یک گفتار مفصل‌تر در کتاب برای زندگی درج شده است.

دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به معنای خیر کثیر در سوره مبارکه کوثر بیان کرد: برای خیر کثیر می‌توان مصادیق متعددی را برشمرد که یکی از آنها نسب ظاهری پیامبر(ص) است و دیگری را می‌توان امت رسول خدا(ص) دانست. 

به گزارش ایکنا؛ هفتمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن شریف لکزایی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با محوریت آراء و اندیشه‌‌های امام موسی صدر در کتاب «برای زندگی»، شب گذشته، ۳۱ فروردین‌ماه، با محوریت سوره «کافرون» برگزار شد که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد:

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ * فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ * إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ».

سوره کوثر یک نوع هویت‌بخشی به پیامبر(ص) و مسلمین اعطا می‌کند. امام موسی صدر می‌گوید این کوتاه‌ترین سوره است، اما به لحاظ مضمون، واجد یک کثرت، امتداد و جاودانگی است. در باب شأن نزول سوره نیز مباحث مطرح شده است که پیامبر(ص) پس از وفات فرزند پسر یا فرزندان پسرش، با یک شماتتی از جانب مشرکین مواجه می‌شود. اینجا دو اصل را که در دوره جاهلی وجود داشت، باید مورد توجه قرار دهیم؛ یکی از این اصول این است که هیچ رسالت و کاری جز رسالت شخصی و خانوادگی وجود ندارد و اینجا نیز گمان می‌کردند اگر پیامبر(ص) فرزند پسر نداشته باشد، بعد از وفاتش، این رسالت از بین می‌ر‌‌ود و نوعی شماتت را خطاب به پیامبر(ص) مطرح می‌کردند که آزاردهنده بود. در حالی که خلاف این است و رسالت پیامبر(ص) یک مسئله شخصی نیست و پیامبر(ص) واسطه این کار است. بنابراین رسالت پیامبر(ص) و اسلام از آن خدا است و نه شخص پیامبر(ص) که اگر فرزند پسری نداشته باشد، تداوم پیدا نکند. اصل دومی که در دوره جاهلیت بود، تفکر خار شمردن دختران بود که جنس زن و دختران ارج و قربی نداشت و اگر کسی فرزند پسر نداشت، امکان تداوم آن رسالت برایش فراهم نمی‌شد؛ لذا آیه یک بشارتی به پیامبر(ص) می‌دهد که نگران نباش که ما به تو کوثر عطا کردیم.

دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به نکات تفسیری و تربیتی سوره مبارکه کافرون بر لزوم توجه به گفت‌وگو تأکید و بیان کرد: به‌رغم اینکه آیات این سوره صریحاً اشتراک معبود رسول خدا(ص) و کافران را رد می‌کند، اما پیامبر(ص) حرف آنها را شنید و با آنها به گفت‌وگو پرداخت و پیشنهاد آنها را استماع کرد و سپس رد کرد. 

به گزارش ایکنا؛ ششمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن شریف لکزایی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، با محوریت آراء و اندیشه‌‌های امام موسی صدر در کتاب «برای زندگی»، شب گذشته، ۳۰ فروردین‌ماه، با محوریت سوره «کافرون» برگزار شد که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد:

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ* لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ * وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ * وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدْتُمْ * وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ * لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ».

در مورد شأن نزول سوره کافرون باید گفت: این سوره سخن از گفت‌وگویی است که میان پیامبر(ص) و مشرکین در می‌گیرد و آنها پیشنهادی را برای پرستش مشترک خدایان مطرح می‌کنند، اما رسول خدا(ص) با قاطعیت این پیشنهاد را رد می‌کند. این تقاضا به نوعی معامله با پیامبر(ص) بود و آن هم پس از ناامیدی از مبارزه سخت‌افزارانه با پیامبر(ص) و ناامیدی از ایجاد ممانعت در گسترش اسلام. این پیشنهاد به تعبیر مثبت صلح‌طلبانه و به تعبیر منفی سازش‌کارانه بود که گفتند ای پیامبر(ص) آنچه که تو می‌پرستی و آنچه ما می‌پرستیم یک مشترکاتی دارد. البته اینها به خدا ایمان داشتند، اما برای این خدا شرکایی را قائل می‌شدند که نقطه تمایز اسلام و مشرکین است.

دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ضمن مرور نکات تربیتی سوره «نصر» بیان کرد: یکی از مهم‌ترین نکات عبارت است از تبیین اخلاق پیروزی که انسان باید فتح را لطف الهی بداند و پس از اینکه این لطف شامل حالش شد، مغرور نشود. 

شریف لکزایی

به گزارش ایکنا؛ پنجمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن شریف لک زایی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، با محوریت آراء و اندیشه‌‌های امام موسی صدر در کتاب «برای زندگی»، شب گذشته، ۲۹ فروردین‌ماه، برگزار شد که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد؛

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * اذا جاء نصرالله والفتح * وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا * فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا».

مباحث این جلسه، مرور نکات تفسیری سوره «نصر» است. این سوره نیز یکی از سوره‌های مهم است و پس از صلح حدیبیه و قبل از فتح مکه نازل شده است. این سوره به صورت خیلی صریح و آشکار دو خبر و یا دو وعده نصر و پیروزی به رسول خدا(ص) می‌دهد و از طرف دیگر، دو وظیفه را هم به پیامبر(ص) محول می‌کند که باید آن را انجام دهد؛ یکی از دو خبری که در سوره آمده که به پیامبر(ص) بشارت می‌دهد، خبر فتح است و دومی، بحث استقبال گسترده مردم از دین اسلام و فراگیری اسلام است. همچنین دو وظیفه هم به پیامبر(ص) و مسلمین محول شده است؛ یکی تسبیح خدا با یادآوری نعمت‌ها و کمالات خدا است و وظیفه دوم عبارت از استغفار است که این طلب آمرزش، پس از فتح و پیروزی باید انجام شود.

دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، به ارائه درس‌های تربیتی و اجتماعی سوره مسد پرداخت و بیان کرد: نفی نژادپرستی، نفی سخن‌چینی و استفاده از روش تبلیغی صحیح؛ درس‌های تربیتی این سوره محسوب می‌شوند. 

به گزارش ایکنا؛ چهارمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن شریف لکزایی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، با محوریت آراء و اندیشه‌‌های امام موسی صدر در کتاب «برای زندگی»، شب گذشته، ۲۸ فروردین‌ماه، برگزار شد که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد؛

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم * تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ * مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ * سَيَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ * وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ * فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِنْ مَسَدٍ».