گپ و گفت

دكتر شريف لك زايي در آغاز اين گفتگو بيان داشت: كلان پروژه حكمت متعاليه و انقلاب اسلامي به اين بحث مي پردازد كه انقلاب اسلامي از چه پشتوانه فلسفي برخوردار بوده است و رهبران اين انقلاب مانند امام خميني(ره) و شهيد مطهري با چه انديشه و پشتوانه فكري، اين انقلاب را هدايت كردند. اين پروژه در پاسخ به اين پرسش مهم، حكمت متعاليه را مهم ترين پشتوانه فلسفي انقلاب اسلامي مي داند.

وي با اشاره به پاره اي از مخالفت ها با طرح حكمت متعاليه به عنوان پشتوانه فلسفي انقلاب اسلامي گفت: به نظر مي رسد كه چنين سخناني به صورت علمي مطرح نمي شود. بنابراين بايد گفت انقلاب اسلامي، اقدامي خردمندانه و معقول بود و رهبران انقلاب با پشتيباني عناصر فلسفي حكمت متعاليه اقدام به پيشبرد انقلاب نمودند، هر چند كه نمي توان نافي ابعاد فقهي آن شد. از اين رو، به لحاظ فلسفي حكمت متعاليه و فلسفه ملاصدرا زمينه و فضاي مناسبي جهت پشتيباني از انقلاب اسلامي دارد و نمونه هاي زيادي نيز از اين تاثيرگذاري در اين انقلاب قابل مشاهده است.

وي افزود: در تعابير امام خميني(ره) تعابير گوناگوني از فلسفه ملاصدرا وجود دارد و ايشان در پاسخ به پرسشي در خصوص شخصيت هاي تاثيرگذار بر خود به استثناي ائمه معصومين(ع) به صراحت از ملاصدرا نام مي برد. همچنين  در نامه خود به گورباچف از وي مي خواهد كه آثار ملاصدرا را مطالعه نمايد.

عضو هيات علمي پژوهشكده علوم و انديشه سياسي ادامه داد: مخالفت هاي مطرح شده با انديشه ملاصدرا در زمانه كنوني، فاقد مباني علمي مشخص است و حتي به نوعي انتقام گيري از فلسفه و فلسفه اسلامي است. اين سخنان حتي به نفع فقه نيز نيست و بدون شك فقه هم با اين روش ها تقويت نخواهد شد.

مولف كتاب آزادي و دانش در خصوص متفكران مسلمان گفت: ما بايد قدر متفكران خود را بدانيم و از ظرفيت هاي فلسفه اسلامي استفاده نماييم. البته ممكن است مطالب نادرستي هم به آنها منتسب شده باشد و يا در آثار آنها چنين مطالبي وجود داشته باشد، اما بايد توجه داشت كه اين انديشمندان معصوم نيستند و در مطالعه آنها همواره بايد به اين مسائل توجه نمود.

وي به آراي انديشمنداني مانند آيت الله جوادي آملي اشاره كرد و گفت: آيت الله جوادي آملي در كتاب بنيان مرصوص امام خميني، اين بحث را تبيين مي كنند كه حكمت متعاليه در انقلاب تاثيرگذار بوده است. ايشان از امام خميني(ره) به عنوان قهرمان اسفار اربعه ملاصدرا ياد مي كند كه با اشراف كامل بر اين فلسفه، اقدام به انقلاب نمود. زيرا براساس سفرهاي چهارگانه، عارف و سالك الي الله بايد در مرحله پاياني سلوك همواره در جامعه باشد و در ميان مردم حركت نمايد و جامعه را هدايت كند تا سير عرفاني او تكامل يابد. از اين رو به تعبير ايشان، حضرت امام(ره) اين مراحل را سپري كرده اند.

دكتر شريف لك زايي در پايان به نشست انقلاب اسلامي و حكمت متعاليه اشاره كرد و گفت: با توجه به اينكه بحث ارتباط انقلاب اسلامي و حكمت متعاليه بحث جديدي است، كوشش مي شود كه در اين نشست ها، ديدگاه هاي مختلف و حتي معارض و رقيب مطرح شود و با طرح پرسش ها و حتي اشكالات، اين ديدگاه و انديشه در خصوص انقلاب اسلامي توسعه و تكامل يابد. ضمن آنكه اين قبيل نشست ها موجب ايجاد فضاي علمي مناسب در جامعه علمي كشور خواهد شد.

شايان ذكر است دومين نشست انقلاب اسلامي و حكمت متعاليه، روز سه شنبه 19 دي از ساعت 10 الي 12 با حضور و ارائه مباحث از سوي آيت الله احمد بهشتي، رئيس دانشگاه قم و عضو مجلس خبرگان رهبري و حجت الاسلام والمسلمين محسن غرويان، عضو هيات علمي جامعه المصطفي العالميه در سالن همايش پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي برگزار خواهد شد.

گفتنی است اولین نشست انقلاب اسلامی و حکمت متعالیه در تهران و با حضور دکتر علیرضا صدرا، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و دکتر داود مهدوی زادگان، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شده بود.

مطالب مرتبط

«فلسفه» زمینه‌ساز انقلاب اسلامی است نه ابزار تحقق آن

مناظره نصیری و رهدار درباره نسبت انقلاب اسلامی و فقه و فلسفه 

دومین نشست‌ حکمت متعالیه و انقلاب اسلامی در قم برگزار می‌شود 

  تحلیل انقلاب اسلامي ايران در چهارچوب حكمت متعاليه

حاکمیت حکمت 

"بیداری اسلامی" برآیند حمکت صداریی و فقه انصاری است 

فلسفه اسلامی باید امتداد سیاسی اجتماعی داشته باشد 

آیا انقلاب اسلامی، حرکتی صدرایی است؟ 

فلسفه سیاسی انقلاب اسلامی 

انقلاب ایران، یک انقلاب لطیف است 

هم ملاصدرا انقلابی است و هم امام خمینی 

گزارش کامل نشست حکمت متعالیه و انقلاب اسلامی 

حکمت متعالیه پشتوانه انقلاب اسلامی است 

به دنبال ارائه تحلیلی ایرانی ـ اسلامی از بزرگ‏ترین انقلاب دنیا هستیم 

حکمت متعالیه انقلاب‏ساز است 

دغدغه‌هاي فلسفي- سياسي براي تبيين انقلاب اسلامي 

تبيين انقلاب اسلامی با تحليل صدرايي

مهم‌ترين مسأله نظام، فقدان نظريه جامع درباره انقلاب است

امام خمینی بر مبنای فقه انقلاب کرد نه فلسفه!

امام خمینی؛ عارفی در کسوت سیاست