شریف لک زایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در گفتگو با خبرگزاری بین المللی قرآنی ایکنا تأکید کرد: دولت اسلامی موظف نیست انسانها را با زور و قدرت به بهشت یا به سمت جایی که فکر میکند مطلوب و مثبت است حرکت بدهد ولی بر دولت اسلامی واجب و لازم است زمینههای دستیابی و رسیدن به یک امر مطلوب را برای جامعه محقق کند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
رهبر معظم انقلاب در دیدار چندی پیش با مردم ایلام فرمودند: «حاکم اسلامى میخواهد کارى کند که مردم به بهشت برسند؛ به سعادت حقیقى و اُخروى و عقبائى برسند؛ لذا راهها را باید هموار کند. اینجا بحثِ زور و فشار و تحمیل نیست؛ بحثِ کمک کردن است. فطرت انسانها متمایل به سعادت است، ما باید راه را باز کنیم؛ ما باید کار را تسهیل کنیم براى مردم تا بتوانند خودشان را به بهشت برسانند؛ این وظیفه ما است، این کارى است که امیرالمؤمنین بار آن را بر دوش خود گرفته است و احساس وظیفه میکند که مردم را به بهشت برساند».
حجتالاسلام روحانی، رئیس جمهور کشورمان نیز در همایش بیمه سلامت (3 خرداد) با تأکید بر اهمیت سلامت روحی جامعه اظهار کرد: «نباید در زندگی مردم هر چند به خاطر دلسوزی، دخالت کنیم و به زور و با شلاق نمیشود مردم را به بهشت برد. پیامبر گرامی اسلام(ص) هم بشیر و هم نذیر بود و شلاق در دست نمیگرفت. ما نیز باید بشیر و نذیر باشیم و آرامش را در کشور و جامعه حاکم کنیم».
شریف لکزایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره چگونگی ایفای نقش حکومت اسلامی در رساندن مردم به بهشت و مفهوم تسهیل کردن راه برای رفتن خود مردم به سمت بهشت گفت: با دقت به سخنان رهبر معظم انقلاب و رئیسجمهور می توان گفت تاکید هر دو بزرگوار بر عنصر اختیار انسان است و اینکه خود انسان است که باید بهشت را انتخاب کند، اختیار کند و با میل و رغبت به سمت آن حرکت کند.
بسترسازی حکومت اسلامی در کنار توجه به عنصر اختیار انسانها
وی افزود: در حکومت اسلامی نیز مهمترین مسئلهای که مطرح است حق تعیین سرنوشت است که انسانها با اختیار و آزادی خودشان مثلا در حوزه سیاسی بتوانند به حکومتی رأی بدهند و مناصب را در اختیار افرادی که خودشان می خواهند بگذارند. این مسئله هم در قانون اساسی پذیرفته شده است و هم در آموزههای امام(ره) وجود دارد.
شریف لکزایی اظهار کرد: اما بحث مهمی که درباره وظیفه حکومت اسلامی در رساندن مردم به بهشت وجود دارد از منظر فرهنگی، فکری و فلسفی است که به صورت کلی میتوانیم بگوییم بر روی این مسئله باید از زاویه مباحث فرهنگی تاکید کرد به ویژه آنکه فرهنگ در شعار امسال جایگاه ویژهای دارد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی عنوان کرد: طبیعتا این تاکیدات مبتنی بر این است که باید زمینهسازی و بسترسازی لازم برای انتخاب آزادانه انسانها به سمت مطلوب اتفاق بیفتد.
فراهم ساختن شرایط زیست مؤمنانه از سوی حکومت اسلامی
وی تأکید کرد: استنباط من این است که در واقع اینجا تاکید بر عنصر گوهری یک انسان، یعنی اختیار است، ضمن اینکه دولت اسلامی یکسری وظایف دارد که مهمترین وظیفهاش ایجاد شرایط و بسترهایی است که زیست مؤمنانه در آن اتفاق بیفتد.
وی در توضیح این مسئله اظهار کرد: یعنی اگر کسی بخواهد به صورت مؤمنانه و دیندارانه زندگی کند مانعی بر سر راهش وجود نداشته باشد یا موانع در حداقل خودش باشد و شرایط و امکانات و ابزارهایی که میتوانند آن فرد را به سمت مطلوب هدایت کند در حد اعلای خودش باشد و قاعدتا این وظیفه دولت اسلامی است.
شریف لکزایی ادامه داد: لذا این تعبیر که «مردم را نمیتوان با زور به بهشت برد» درست است. دولت اسلامی موظف نیست انسانها را با زور و قدرت به بهشت یا به سمت جایی که فکر میکند مطلوب و مثبت است حرکت بدهد ولی بر دولت اسلامی واجب و لازم است زمینهها و بسترهای دستیابی و رسیدن به یک امر مطلوب را برای جامعه محقق کند.
اهمیت توجه به نقش مکمل اقتصاد و فرهنگ
وی اضافه کرد: مثلا در حوزه اقتصاد، باید حداقلی از نیازها و ضرورتها تأمین شود تا انسانها دغدغه معیشت، مسکن و شغل را نداشته باشند اما آن چیزی که به لحاظ اولویت مهمتر است مباحث فرهنگی، معنوی و اخلاقی است. دولت اسلامی موظف است به گونهای زمینهسازی کند که شهروندانش به لحاظ فرهنگی، معنوی و اخلاقی، مشکلی نداشته باشند یا مشکلات در حداقل خودش باشد.
این کارشناس علوم سیاسی اظهار کرد: بر این مبنا این دو (اقتصاد و فرهنگ) همدیگر را کامل میکنند؛ یعنی مباحث اقتصادی به عنوان یک اولویت رتبی و مباحث فرهنگی به عنوان یک اولویت ارزشی در کنار هم میتوانند جامعه را سامان بدهند.
شریف لکزایی درباره راهکارهای حکومت اسلامی در ایجاد فضای مطلوب فرهنگی و ارزشی در جامعه گفت: همانطور که اشاره کردم باید زمینهها و بسترها فراهم شود. یکی از این بسترسازیها تامین نیازها و ضروریات اولیه مردم است که وظیفه مهم دولت است. یعنی دولت باید شرایطی فراهم کند که افراد با کار و تولید خودشان معیشتشان را تأمین کنند و نیازهای اولیهشان را برآورده سازند.
کار ایجابی مطلوب در حوزه حجاب انجام نگرفته است
وی ادامه داد: مسئله بعد اینکه در بحثهای فرهنگی و چگونگی ترویج ارزشها مانند حجاب کار ایجابی درخوری انجام نگرفته است. به عنوان نمونه در 35 سال پس از انقلاب اسلامی مجموعه حاکمیت چند کتاب و فیلم مطلوب در این زمینه منتشر کرده است؟ در حالی که مراکزی موظف به انجام این کارها بودهاند در حالی که محصول مطلوب و جذابی تولید نشده است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی عنوان کرد: البته معمولا بحث خشونت، شدت عمل و برخورد سخت با این مسئله نیز مطرح میشود که من معتقدم واقعا اینگونه نبوده است بلکه رسانهای میشود و بازتاب فراوانی پیدا میکند در حالی که آنقدر هم واقعا گسترده نیست زیرا حقیقتا امکان انجام آن وجود ندارد و بازخوردهای منفی هم ایجاد میکند اما همان میزان اندک برخورد سخت نیز نادرست است.
ضرورت آسیبشناسی عملکرد مراکز فرهنگی در حوزه ترویج حجاب
وی یادآور شد: پس باید آسیبشناسی شود که نهادهای مربوطه در این زمینه چه کارهایی در این حوزه انجام دادهاند و گزارش دهند مثلا چند کتاب، انیمیشن و فیلم جذاب و خوب برای کودکان تولید کردهاند. ما کودکان خود را با کارتونها و انیمیشنهای غربی پرورش میدهیم بعد انتظار داریم وقتی بزرگ میشوند و به سن بلوغ میرسند حجاب برای آنها مهم باشد که این اصلا یک تناقض است.
شریف لکزایی تصریح کرد: لذا تولید محصولات فرهنگی باکیفیت و جذاب یک نیاز جدی است و از جمله کارهای ایجابی است که باید انجام شود.
برخورد سخت در حوزه حجاب جواب نمیدهد
وی افزود: البته اینکه برخورد سخت خیلی نتیجه نمیدهد درست است و از طرفی کار فرهنگی هم دراز مدت نتیجه میدهد اما بالاخره باید از یک جایی شروع کرد. به هر حال نمیشود فقط شعار داد و حرف زد.
این پژوهشگر علوم سیاسی اظهار کرد: مراکزی در کشور هستند که موظف شدهاند این کارها را انجام دهند. عده ای باید سیاستگذاری و قانونگذاری بکنند و عدهای نیاز به حمایت مالی برای تولید محصولات فرهنگی دارند که باید حمایت شوند لذا باید فرایندی ایجاد شود و همه نهادهای مربوطه فعال شوند تا فرزندان ما از همان کودکی نسبت به مسئله حجاب نهادینه شوند.
وی تأکید کرد: اینگونه به جایی نمیرسیم که در سنین کودکی هیچ اتفاقی نیفتد و هیچ تربیتی صورت نگیرد و عملا فضای فکری و فرهنگی کودکان ما در اختیار بیگانگان قرار بگیرد و آنگاه که کودکان به سن جوانی و بلوغ میرسند بیاییم هزینه کنیم؛ مسلم است اگر هم هزینه کنیم، که من معتقدم برای اینگونه کارها هم هزینه نمیشود، به میزان اندکی موفق خواهیم بود.
اهمیت ارائه محصولات جذاب فرهنگی مختص کودکان
شرف لکزایی با بیان اینکه در سنین بالاتر ذهن و شخصیت فرد با آموزههایی که در کودکی و نوجوانی فراگرفته است شکل گرفته است و تغییر آن بسیار سخت است، گفت: پس از همان کودکی باید آموزشهای مؤثر در قالب محصولات جذاب ارائه شود تا شخصیت کودک در مسیر صحیح شکل بگیرد.
وی افزود: من فکر میکنم عمده مباحثی در این حوزه تاکنون مطرح شده است بیشتر شعاری بوده و غالبا توقع برخورد سخت، مقطعی، لحظه ای و فوری وجود داشته است که متاسفانه تبعات زیادی برای کشور و جامعه دینی ما نیز داشته است که معلوم نیست چه زمانی از ذهن جامعه پاک شود در حالی که باید خیلی معقول، خردمندانه و به صورت تدریجی در این زمینه کار کرد و بسترسازیهای لازم را ایجاد کرد تا واکنشهای متفاوت را به دنبال نداشته باشد.