خبرگزاری شبستان: مسجد پويا براي يك جامعه مسلمان بازوي كارآمدي به شمار مي رود. چون قادر است مسائل ديني را متناسب با شرايط و احوال زمان متحول كند و در اين صورت دين براي هر سؤالي در هر زماني پاسخي خواهد داشت. از همان روزهاى آغاز نهضت اسلامى بسيارى از امور با مساجد مرتبط بودند؛ امور داورى، قضاوت، حل و فصل دعاوى، مسائل مهم و اساسى اجتماعى، مشورت و طرح جنگ، پذيرش وفود، اعزام نماينده به نقاط ديگر، اجتماعات عمومى، پرستارى بيماران و مجروحان، و اعلام وظايف حكومتى در مسجد صورت مى‌گرفت. به هر كجا كه اسلام گام مى‌نهاد، چه مسلمانان آن را فتح مى‌كردند يا مى‌ساختند، به زودى و بى‌درنگ مسجدى ساخته مى شد اما امروز مساجد با مشکلات و چالش هایی روبرو هستند که لازم است برای رفع آنها چاره اندیشی شود در همین راستا و برای بررسی این مشکلات با حجت الاسلام شریف لک زایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفتگویی ترتیب دادیم که حاصل آن از نظرتان می گذرد.
-چالش ها و مشکلاتی که مساجد امروز با آن روبرو هستند شامل چه مواردی است؟ راه حل پیشنهادی شما برای رفع این مشکلات چیست؟
در تاریخ اسلام تأسیس مسجد مهمترین و نخستین اقدام نبی مکرم اسلام(ص) بود که حکومت و دولت اسلامی را در مدینه تأسیس کرد و در واقع به نوعی هم محل و مکان عبادت به شمار می رفت بود و مرکز حکومت نیز تلقی می شد و پیامبر اکرم(ص) از مسجد حکومت اسلامی را اداره و ساماندهی جامعه اسلامی می کرد.
مسجد هم به عنوان مکان و هم به عنوان نهاد اهمیت بسیاری دارد زیرا که مسجد به عنوان نهادی به شمار می رود که رابطه انسان با خدا را شکل می دهد. اگر می خواهیم مساجد ما همانند مساجد طراز باشند و مساجد مان را با مساجد صدر اسلام و زمان پیامبر(ص) منطبق و بسنجیم باید در سه مورد (ارتباط انسان ها با خدا، فضاسازی انسان ها با یکدیگر و تأثیرگذار در ساختار اجتماعی و سیاسی) مساجد مان را تقویت کنیم چرا که الگو عملی پیامبر(ص) در مورد مساجد به این شکل بود.
توجه به این موارد می تواند موجب هماهنگی، اخوت، تعاون و انسجام بخشی در جامعه شود. در وضعیت فعلی باید یک سنجش در این زمینه صورت گیرد که چرا زمانی مساجد مرکز جامعه اسلامی تلقی می شد. همه بازارها و خانه ها در اطراف مسجد ایجاد می شدند، در کنار مسجد نهاد آموزشی و حوزه علمیه شکل می گرفت و همه ابعاد فرهنگی، اقتصادی در کنار مسجد توسعه می یافت ولی امروز این رویکرد و نگاه نسبت به مساجد کمرنگ شده است.
این موارد می تواند به عنوان الگویی در زندگی شهری لحاظ شود و با توجه به پیشینه تاریخی این مکان مقدس می تواند راهنمایی برای همگان باشد. در این زمینه برخی چالش های ساختاری، مدیریتی و فکری باید رفع شود و بحث گسست نوجوانان و جوانان با افراد میانسال و کهنسال مورد بررسی قرار گیرد. اختلافات، چالش ها و آسیب ها با تدبیر و حضور نخبگان و کار برای خدا و فارغ از وارد شدن در گروه ها، جناح ها و احزاب می تواند بسیاری از مشکلات را رفع کند.
-ایجاد مراکز فرهنگی همانند کانون های فرهنگی هنری مساجد چقدر می تواند در جاذبه مندی مسجد تاثیرگذار باشد؟
ایجاد مرکز فرهنگی و هنری در کنار مساجد می تواند در جاذبه مسجد تأثیرگذار باشد. به اعتقاد بنده یک بخش از انتظارات مسجد، ایجاد فضای فرهنگی مطلوب در مسجد است. کانون های فرهنگی هنری مساجد می توانند در ترویج فرهنگ قرآن، تلاوت قرآن و حضور دانش های قرآنی در جوار مساجد تأثیرگذار باشند. ترویج آموزه های دینی، تمسک به قرآن کریم و بهره گیری از آموزه های اهل بیت (ع) با محوریت قرآن باید در کانون های فرهنگی هنری مورد توجه باشد تا در بحث فرهنگی و ارتقای فرهنگی جامعه تأثیرگذار باشند.