دکتر نجف لک زایی، رییس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی با اشاره به سالگرد شهادت شیخ فضل الله نوری گفت: فراز و فرود حضور شیخ فضل الله نوری تا هنگامی که به شهادت می رسد سه مرحله را در ماجرای مشروطه طی کرد که نخستین مرحله آن، حمایت از نهضت عدالتخانه بود، یعنی همان مقطعی که به وجوب انقلاب مشروطه حکم می دهد با توجه به این که از نظر ایشان هدف نهضت مشروطه برقراری عدالت است.
_______________________________________
رییس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: پرچمی که شیخ فضل الله نوری با خون خود برافراشت از سویی نمایان گر اسلام اصیل، ولایی، مترقی و سیاسی به رهبری روحانیت آگاه و از سوی دیگر علامت مقابله قاطع با پرچم ها و تابلوهای فکری وارداتی بود که از سوی بیگانگان در قالب مکاتب مختلف ترسیم می شد.
حجت الاسلام نجف لک زایی، رییس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به سالگرد شهادت شیخ فضل الله نوری گفت: حضور شیخ فضل الله نوری در صحنه های سیاسی به عنوان نقطه عطف در ماجرای نهضت ناتمام مشروطه برجسته تر و مشهورتر است، هرچند در صحنه های سیاسی دیگری مانند قیام تنباکو هم حضور داشته اند.
وی افزود: فراز و فرود حضور شیخ فضل الله نوری تا هنگامی که به شهادت می رسد سه مرحله را در ماجرای مشروطه طی کرد که نخستین مرحله آن، حمایت از نهضت عدالتخانه بود، یعنی همان مقطعی که به وجوب انقلاب مشروطه حکم می دهد با توجه به این که از نظر ایشان هدف نهضت مشروطه برقراری عدالت است.
حجت الاسلام لک زایی با اشاره به مرحله دوم، آن را مطرح کردن نظریه مشروطه مشروعه از سوی شیخ فضل الله عنوان کرد و ابراز داشت: در این مقطع طبق آنچه خود شیخ در رساله حرمت مشروطه مرقوم کرده اند، آنجا متذکر می شوند که در جلسات مجلس و ایامی که قانون اساسی نوشته می شد، متوجه شدم برخی افراد از مشروطه اندیشه های غیر اسلامی و در برخی موارد اندیشه های ضد اسلامی مانند مساوات زن و مرد، آزادی های مذهبی و اخلاقی و مساوات مسلمان و کافر را در نظر دارند.
وی با بیان این که دو نوع مشروطه با عنوان مشروطه غربی و دیگری مشروطه شرعی و دینی در فضای سیاسی تهران آن زمان مطرح بود که یکی در مشروطه شرعی، دین محور عدالت است در حالی که در عدالت غربی محور آزادی در مبنای لیبرالیستی است، خاطرنشان کرد: شیخ فضل الله با تأکید بر عدالت مشروطه مشروعه و بحث عدالت مجتهدین و تصدیق قوانین در شورای ملی سعی داشت از انحراف مشروطه جلوگیری کند.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: وقتی شیخ فضل الله از رسیدن به این خواسته ناامید شد، وارد مرحله سوم از نظر سیاسی شد که آن عبارت از اعلام حرمت مشروعه بود مبنی بر این که مشروطه ای که افراد در کشور ایران به دنبال آن هستند مشروطه مشروعه نیست، بلکه مشروطه غربی بوده و حرام است.
وی ادامه داد: جمعی از مقلدان شیخ از ایشان سؤال کردند که چرا شما ابتدا مشروطه خواه بودید، اکنون به حرمت مشروعه فتوا داده اید، آیا کار اول شما مطابق شریعت بود یا کار دوم که ایشان دلایل دفاع خود از مشروطه را عدالت خواهی و تحقق منویات اسلامی و دلایل مخالفتشان را نیز اسلام خواهی و تحقق منویات اسلامی مطرح کردند.
حجت الاسلام لک زایی با بیان این که شیخ فضل الله نوری در مقاطع اول تا سوم همواره از آموزه ها، منویات و دستورات اسلامی پیروی و اطاعت کردند و جانشان را در این راه نثار کردند، اظهار داشت: رمز دفاع همه جانبه حضرت امام خمینی (ره) از شیخ فضل الله نوری، حمایت قاطع ایشان از اسلام اصیل بود.
وی تصریح کرد: بصیرت شیخ فضل الله نوری حقانیت وی را در تاریخ به اثبات رساند و امروز که ماجرای مشروطه را بررسی می کنیم می بینیم بصیرت و درایت سیاسی شیخ فضل الله نوری عاملی بود که آن روز به تعبیر امام خمینی (ره) سبب دفاع از اسلام اصیل شد و شیخ با گذشتن از جان، زیر احکام سیاسی اسلام را با خون خود امضا کند.
رییس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی اذعان داشت: پرچمی که شیخ فضل الله نوری با خون خود برافراشت از سویی نمایان گر اسلام اصیل، ولایی، مترقی و سیاسی به رهبری روحانیت آگاه و از سوی دیگر علامت مقابله قاطع با پرچم ها و تابلوهای فکری وارداتی بود که از سوی بیگانگان در قالب مکاتب مختلف ترسیم می شد.
وی با اشاره به درس ها، عبرت ها و پیام های جریان مشروطه گفت: جریان مشروطه جریان تلاقی، تنازع، تقابل و برخورد مکاتب مختلف، اسلام های مختلف، اندیشه های مختلف و نخبگان از طیف های مختلف است.
حجت الاسلام لک زایی با بیان این که چهار نیروی اصلی دین، دولت، بیگانه و منورالفکری که بعدها به عنوان نیروی روشنفکری در تاریخ مشهور و معروف شد در ماجرای مشروطه درگیرند، با اشاره به تعدد و اختلاف دین در میان نیروی دینی ادامه داد: گذشت تاریخ و گذشت زمان نشان داد که دیدگاه های شیخ فضل الله نوری که از بصیرت ایشان سرچشمه می گرفت، قوی تر، نافذ تر و درست تر بود، اما آنچه روشنفکران در قضیه مشروطه پیگیری می کردند نشان داد که مسیر پیشرفت ایران را نمی توانست به دنبال داشته باشد.
وی با اشاره به برآیند این ماجرا و درس آموزی از آن، ابراز داشت: خط و مسیری که شیخ فضل الله تعقیب کرد خطی بود که ضمن تأمین منافع ایران، دست بیگانگان را از ایران کوتاه می کرد، چرا که بر استقلال ایران تأکید داشت.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: اگر روشنفکران به حرف های شیخ گوش می کردند، بعدها گرفتار چهارده سال ناامنی و پس از آن گرفتار حکومت سفاک پهلوی نمی شدند. این ها خسارت هایی بود که ملت ایران پرداخت به این دلیل که منورالفکرها نخواستند حرف های شیخ را گوش دهند و با پناه بردن به غرب، امضای عقب ماندگی ایران و به تأخیر افتادن پیشرفت و استقلال ایران را امضا کردند.
وی با بیان این که حضرت امام خمینی (ره) استقلال ایران را به ایران باز گرداند و دوباره جریان را بر مسیر عدالت قرار داد و استبداد و پادشاهی را از صفحه سیاسی ایران حذف کرد، اذعان داشت: تمام نیروهای درگیر در صحنه های سیاسی و اسلام با استفاده از تجربیات تاریخی و با اتکا به خط ولایت و رهبری بیدار و با بصیرت تشیع بر پیشرفت، استقلال و توسعه و تعالی همه جانبه ایران و جهان اسلام صحه بگذارند و با پرهیز از تفرقه، اختلاف و تبعیت از رهبری بصیر، آگاه، زمان شناس و دشمن شناس پیشرفت ایران اسلامی و جهان اسلام را تضمین کنند.