اولين نشست تخصصي گروه علوم سياسي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي با عنوان «رهيافت‌هاي جديد امنيتي و امنيت ملي جمهوري اسلامي» با حضور پژوهش‌گران و انديشوران اين رشته برگزار شد.
دكتر حسين عصاريان نژاد، استاديار دانشگاه عالي دفاع ملي ، با بيان اين كه تعريف دقيقي از امنيت وجود ندارد، اظهار داشت: امنيت مفهومي است مبهم، ذهني، نسبي، قابل انتزاع از سوي نخبگان و در محيطي كه در آن تهديد وجود دارد، تعريف مي‌شود.
وي ادامه داد: همه نظريه‌هاي امنيت در پي پاسخ به سه محور مرجع، موضوع و ابزراهاي امنيتي هستند كه بر اساس ديدگاه‌هاي مختلف مرجع امنيت در فرد، جامعه و دولت تعريف مي‌شود.
اين استاد دانشگاه گفت: يكي از مباحث اساسي كه مرجع بودن امنيت را مشخص مي‌كند، ايدئولوژي سياسي حكومت‌هاست. دراصول قانون اساسي جمهوري اسلامي، امنيت انسان مورد توجه قرار گرفته است و دولت در نظام اسلامي، ابزار ايجاد امنيت و يك ضرورت به شمار مي‌رود.
وي با اشاره به سه ديدگاه موجود در كشور درباره مرجع بودن امنيت گفت: ديدگاه نخست كه بيشتر با مردم سالاري ديني هم راستا است، مرجع بودن امنيت فرد است. در اين ديدگاه به كم نقش بودن دولت، غير امنيتي بودن حوزه امنيت و بر تابيدن فرد به عنوان محور اصلي دولت، توجه شده است.
اين پژوهشگر عرصه سياست ادامه داد: ديدگاه ديگر دولت را نماينده و داراي بيشترين نقش در اين راستا مي‌داند و بر اين باور است كه دين نمي‌تواند روش‌‌هاي سياسي خود را وارد عرصه تفكر واقع گرايانه كند.
بنابراين بهتر است انسان را با گونه فردي مورد بررسي قرار داد. اين مطلب مبناي تفكر سكولاريسم به شمار مي‌رود و در ميان گروه‌هاي اصلاح‌گرا و نوگرايان ديني وجود دارد.
وي اظهار داشت: ديدگاه ديگر بر اين باور است كه دولت، خود مرجع امنيت و داراي اصالت است و تابع اين اصالت هرچه فرمان براند، مي‌تواند ملاك مشروعيت رفتار قرار گيرد. ريشه اين تفكر در ميان افرادي كه كمتر به مباحث ارزشي و ايدئولوژي ديني در حوزه قدرت توجه دارند، ديده مي‌شود.
دكتر عصاريان نژاد در ادامه تصريح كرد: اساسي‌ترين رفتاري كه امنيت را مورد خدشه قرار مي‌دهد، تهديد است و بر اساس مرجع امنيت به راحتي مي‌توان تهديد را مشخص نمود، زيرا هرچه اهداف مرجع امنيت را مورد خدشه قرار مي‌دهد، تهديد به شمار مي‌رود.
وي با تأكيد بر تفاوت تهديد، آسيب و چالش در امنيت ادامه داد: آنچه كه به موضوع امنيت و رويه قدرت خدشه وارد مي‌كند، آسيب است كه مرجع امنيت، امكان مديريت و كنترل آن را پيدا نكرده است و يا به دليل وجود تهديدها به آنها بي‌اعتنا بوده است.
اين استاد دانشگاه گفت: از نگاه نئورئاليست‌ها، سخت‌ترين تهديدها، تهديدهاي نظامي هستند، ولي امروزه رسانه‌ها، با افزايش سطح مطالبه‌هاي اجتماعي و به پيروي از آن با افزايش آگاهي‌ها، بسياري از رويكردهاي نظام اجتماعي را از حوزه نظامي به حوزه اجتماعي منتقل كرده، بنابراين رويكرد تهديد نيز تغيير كرده است.
وي مفهوم تهديد امنيت را مورد توجه قرار داد و گفت: تهديد امنيت آن است كه ارزش‌هاي اساسي هدف مرجع مورد تهديد قرار گيرد. با اين نگاه بسياري از آن چه را كه مورد تهديد مي‌دانيم، آسيب هستند.
دكتر عصاريان نژاد ادامه داد: چالش‌هاي امنيتي، گذاري از آسيب‌ها به سمت مديريت مطلوب هستند، بنابراين سرشار از نمادهاي آسيب و فرصت به شمار مي‌روند كه بايد با شناخت چالش‌ها، آنها رابه فرصت تبديل كرد.
وي خاطر نشان كرد: با بررسي مفاهيم تهديد، آسيب و چالش بايد گونه نگاه خود را به امنيت مشخص كنيم.
در ادامه اين نشست شركت كنندگان به بيان ديدگاه‌ها و نظريه‌هاي خود پرداختند.