همایش بین‌المللی «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق» به همت دانشگاه فردوسی مشهد و با همکاری مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، روز شنبه، هشتم اسفند 1388 در سالن آمفی تئاتر دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد با حضور اندیشمندان و شخصیت‌های برجسته داخلی و خارجی برگزار شد. آنچه در پی می آید گزارشی است از بحث هایی که در این همایش گذشت.
بررسی «گفتمان سیاسی فرهنگی امام موسی صدر و منازعات گفتمانی»
مقاله «گفتمان سیاسی ـ فرهنگی امام موسی صدر و منازعات گفتمانی» نوشته امیر لطفی حقیقت، در همایش بین‌المللی «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق» ارایه شد و نویسنده به ایراد سخنانی درباره آن پرداخت.
به گزارش ستاد خبری همایش بین‌المللی «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق»، در دومین نشست تخصصی این همایش، امیر لطفی حقیقت، مقاله خود را تحت عنوان «گفتمان سیاسی ـ فرهنگی امام موسی صدر و منازعات گفتمانی» ارایه و در جمع شرکت‌کنندگان در این همایش دیدگاه خود را در این زمینه تشریح کرد.
لطفی حقیقت، در این مقاله با اشاره به گفتمان‌های گوناگونی که در زمانه‌ی امام موسی صدر در لبنان وجود داشت، گفتمان وی را گفتمان سیاسی ـ فرهنگی وحدت و اعتلای شیعی نامیده، و آورده است: این گفتمان به دليل ويژگي‌هاي منحصر به فرد آن، توانست جايگاه بالايي را در عرصه سياسي ـ فرهنگي لبنان كسب و حتي در ميان جامعه مسلمان به عنوان گفتمان غالب، نقش‌آفريني كند.
موضوع اصلی مقاله «گفتمان ـ سیاسی فرهنگی امام موسی صدر و منازعات گفتمانی» را می‌توان بررسي مؤلفه‌هاي گفتمان امام صدر و علل موفقيت آن با بهره گيري از نظريه تئون ون دايك در باب ارتباط گفتمان‌هاي سياسي با ساختارهاي كلان معاني چون فرهنگ و دين و نيز الگوي گرايس، دانست.
در این مقاله، از جمله علل موفقیت گفتمان امام موسی صدر، این نکته دانسته دانسته شده است که: گفتمان سياسي ـ فرهنگي امام موسي صدر در مقايسه با گفتمان‌هاي رقيب، از سلاست، روشني، رواني و دوري از تكلف برخوردار بود.
امیر لطفی حقیقت، همچنین با اشاره به اینکه این گفتمان، در تبیین مسائل سياسي و فرهنگي از واژگاني استفاده مي‌كرد كه با ذهنيت تاريخي و موجود اكثر شيعيان و بسياري از پيروان دیگر مذاهب اسلامي لبنان مأنوس بود، آورده است: اين اصطلاحات به صورتي در گزاره‌ها و متون جاي مي‌گرفتند كه موجب شد تا بتوان معناي آنها را از محتواي ديگر مطالب درك كرد. اما در گفتمان‌هاي ديگر، اصطلاحات و ادبيات به كار گرفته شده، بيشتر براي اقشار خاصي از جامعه تنظيم مي‌شد.
این مقاله، از دیگر علل موفقیت گفتمان امام موسی صدر را، پيوند آن با ساختارهاي ذهني جامعه شيعي لبنان دانسته و آورده است: اما گفتمان هاي ليبرال ـ ناسيوناليست و سوسياليست ـ ماركسيست مفاهيم و خاستگاهي داشتند كه براي جامعه‌ی لبنان و خصوصاً براي اقشار و طبقات عامه‌ی اين جامعه، نامأنوس بود و از اين رو، هماره بحث‌هاي اين گفتمان‌ها از حلقه‌هاي خاص روشنفكري يا هواداراي حزبي فراتر نمي‌رفت و چنان‌چه در برخي از موارد نيز مي‌توانستند، توده افراد را تحت تأثير گذارند، به واسطه رويكرد پوپوليستي ايشان بود.
در بخشی از این مقاله، درباره علت دیگر این موفقیت می‌خوانیم: «دال‌هايي كه امام موسي صدر در گفتمان خود بيان مي‌داشت، برخاسته از معتقدات او بود و به هيچ وجه ابهام، ايهام، كنايه و سياسي‌كاري در واژگان و گزاره هاي او وجود نداشت. اين درحالي بود كه در ساير گفتمان‌ها ي سياسي، حقايق و كنه امر بيان نمي‌شد؛ بلكه بيشتر، به ادبيات سياسي و وارداتي توجه مي‌گرديد.»
در بخش دیگری از مقاله لطفی حقیقت، آمده است: «تفسيري كه امام موسي صدر از اسلام به دست مي‌داد، اين بود كه اسلام آيين و مكتبي است، موافق ترقي، تمدن، آزادي، صلح، عدالت، قانون و دموكراسي كه در عين حال در هم‌گرايي كامل با ساير اديان و مذاهب قرار دارد. او در مقابل سلطه‌گري و جريان‌هاي التقاطي ايستادگي مي‌كرد و به وحدت امت اسلام بسيار تأكيد مي ورزيد.»
این مقاله می‌افزاید: «به دليل توانايي‌هايي كه اين گفتمان داشت، توانست دال‌هاي شناوري چون وحدت اسلامي، هم‌گرايي، آزادي، مساوات، ترقي، تمدن، حقوق بشر و گفت‌وگو را در چارچوب نظام انديشگي خود قرار داده و به عنوان اصلاح‌گر جامعه معرفي نمايد.»
مهم ترین رکن اندیشه امام صدر، انسان و کرامت او است
شیخ مصطفی ملص، عضو جمعیت علمای مسلمین در لبنان و از علمای اهل سنت این کشور در گفت‌وگو با ستاد خبری همایش بین المللی امام موسی صدر انسان عقل و اخلاق گفت: هنگامی که امام صدر ربوده شد من در ابتدای نوجوانی بودم اما امام صدر شخصیتی است که هیچ کس نمی تواند در لبنان ادعا کند که از ایشان تأثیر نپذیرفته است. من امام صدر را با تألیفات و کتابهای ایشان شناختم. و دیدگاه ایشان را نسبت به تشکیل جامعه مقاوم بسیار پسندیدم.
شیخ ملص افزود به نظر من اساسی ترین رکن در تفکر و اندیشه امام صدر که در رفتار ایشان نیز مشهور بود،«انسان» است. اندیشه امام صدر همواره درباره انسان و کارمت او و رشد و تعالی انسان و حمایت از انسان بود و ارتقاء فکر انسان تا به سطحی برسد که خداوند برای او در نظر گرفته است. امام صدر در پی آن بود که سعادت برای بشر در دنیا و آخرت به دست آید و خوشبختی و سعادت انسان غایب آمال امام بود.
عضو جمعیت علمای مسلمین با اشاره به هفتة وحدت همچنین گفت: امام صدر هنگامی که به لبنان آمد فقط مسلمانان را مورد خطاب قرار نداد. بلکه با همة انسانها سخن گفت: امام صدر مبارزه با حرمان را نصب العین خود قرار داد. از همین رو می دانیم که امام صدر همواره در پی اتحاد و وحدت میان مسلمین بود و بدون شک می توان گفت امام صدر، امام وحدت است. و می کوشید با ایجاد اتحاد مشکلات مسلمانان را حل کند.
شیخ مصطفی ملص دربارة ربودن امام صدر و عوامل ربایش ایشان گفت: امام صدر یک مصلح اجتماعی و فردی است که اهداف عالی دارد. شکی نیست که اجرای این هدف عالی باعث رنجش و عذاب مستکبرین و ظالمین است و آنها امام صدر را تهدیدی واقعی برای خود می شمردند به همین سبب تلاش کردند که امام را از میان بردارند. چرا که موفقیت امام صدر باعث تضعیف آنها بود. آنها می خواستند جامعة لبنان در خدمت اهداف و مصالح خودشان باشد، اما هرگز نخواهند توانست. ما معتقدیم امام صدر همچنان در میان ما حضور دارد و ما حضور ایشان را حس می کنیم. و امیدواریم هر چه زودتر آزادی ایشان را جشن بگیریم.
انسان محوری‌ترین موضوع تفکر، اندیشه و مجموعه اعمال امام موسی صدراست
آنچه در ذیل می آید پاسخ مهندس مهدی فیروزان به سوالات خبرنگار ستاد خبری همایش بین المللی امام موسی صدر انسان عقل واخلاق است :
س: عنوان امام موسی صدر انسان عقل و اخلاق متشکل از سه عنوان انسان، عقل و اخلاق است و امام موسی صدر نخ این تسبیح است. لطفاً شما هم نظر خودتان را بفرمایید.
همانطور که در سخنرانی خانم صدر آمده بود انسان محوری‌ترین موضوع تفکر، اندیشه و مجموعه اعمال امام موسی صدراست. ایشان انسان را ذاتاً دارای کرامت می‌داند و به همین دلیل هم پیش از هر تعلق و ماهیتی به انسان وجود انسان را مقدم بر ماهیتش می‌داند و بازتاب این مقدم دانستن حکم دادن ایشان بر پاک بودن انسان و اهل کتاب است.
نتیجه دیدگاه ایشان در موضوع اجتماعی و ساختاری که در اجتماع ایجاد کردند اعتماد کامل به مردم، عدم بدگمانی به مردم، سپردن امور مردم به مردم است و این که مجموعه را دارای کفایت و لیاقت می‌بینند. وقتی می‌خواهند امور اقتصادی را تعریف کنند باز انسان در مجموعه عوامل اقتصادی جایگاه برجسته‌تری دارد. بنابراین انسان در دیدگاه امام موسی صدر جایگاه ویژه‌ای دارد. به نظر من اگر بخواهیم دید معرفتی داشته باشیم انسان آئینه تمام نمای خداوند است. بنابراین هم جایگاه خداوند را در زمین دارد هم خلیفه خداوند است و باید بین خلیفه و خداوند ارتباطی وجود داشته باشد. شما کسی را خلیفۀ خودتان می‌کنید که نسبت صفاتی و ذاتی با شما داشته باشد، یعنی صاحب همه شئونات شما در غیاب شما باشد. پس قرار است انسان حقوقی را که مخلوقات بر خداوند دارند برای انسان در مقام خلیفگی به نیابت از خداوند انجام دهد.
شاید بشود امام موسی صدر را در این سه عبارت تعبیر کرد که انسان عزیزترین، شریفترین و محوری‌ترین موضوع در افکار امام موسی صدر است. اخلاق که باز در ارتباط با همین انسان است و تعریفی که امام موسی صدر از اخلاق می‌دهند تعریف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فقهی است یعنی جوهرش همان جوهر انسانیت است و اگر ما در انسان کرامت را اعتقاد داریم ضرورت دارد این اعتقاد در اخلاق هم ضرورت جاری شود و به نظر من دین آخر به جز پیام اخلاق نمی‌تواند چیزی داشته باشد. و دین آخر باید در تمام جهان پیام اخلاق داشته باشد.
انسان دارای سه ویژگی است عقل، اراده، احساس. عقل که لم‌یخلق است و متعلق به عقل خداوندی است. من گاهی فکر می‌کنم وقتی خدا می‌فرمایند صفات را به انسان آموختم یکی از معانی‌اش این است که عقل خداوندی در بهره‌ای نسبی به انسان داده شده است. وقتی خداوند می‌فرمایند: نفخت فیه من روحی به معنی نفخت فیه من عقلی و نفخت فیه من علمی نیز می‌تواند باشد.
عقل جایگاه مشخصی نزد انسان دارد اراده برای تخلق اخلاق الهی است و احساس برای دوست داشتن زیبایی ها و خیرهاست. من امام موسی صدر را در باب اخلاق متخلق به اخلاق الهی می‌بینم، در باب عقل تفکر الهی می بینم، در باب اراده انسان نسبت به دوست داشتن می‌بینم.
این سه واژه برگرفته از حدیث امام رضاست، حدیثی که سرلوحه کار همایش است به معنای دیگر می‌توان انعکاسش را امام موسی صدر به عنوان یکی از خاندان پیامبر در عصر امروز دانست، کسی که انسان عزیزترین و محوری‌ترین موضوع تفکر امام موسی صدر است خودش متخلق به اخلاق است. همه کسانی که با امام موسی صدر ارتباط دارند می گویند اخلاق وجه برگزیده ای امام موسی صدر است.
س: سبق ظاهری این همایش بحث فرهنگی‌اش است. تبیین اندیشه امام موسی صدر و ترویج اندیشه اوست چگونه می توانیم این همایش را در مسیر قضیه پیگیری ببینیم؟ مسیر پیگیری که هدف اصلی همه ماست.
پیگیری باید لاینقطع اتفاق بیفتد باید بر قطار پیگیری هواداران بیشتری سوار شوند تا مسئولین در هر کشوری مجبور شوند به میل ملی تن بدهند. این همایش‌ها باعث می‌شود افراد زیادتری را جذب کنیم و بر قطار پیگیری سوار کنیم. این قطار هر چه خروشان‌تر و سریع‌تر و با تشعشع و موج بیشتر حرکت کند می‌تواند خطوطی را که از لیبی در ایران فعال هستند و از پیگیری جلوگیری می‌کنند کمرنگ‌تر کند و می‌تواند امر پیگیری را به نتیجه برساند.
س: فرمودید باید قطاری راه بیفتد که هدفش پیگیری قضیه باشد این قطار در مسیر راهش بر تنگناها و سربالاهایی می‌رسد که فکر می‌کنم اجلاس سران عرب و آن که برای شرکت در این همایش روی لبنان است یکی از همین تنگناهاست. مقاومت منطقی و حوزه رسمی که دولت لبنان دارد تا روشن شدن این قضیه در واقع امتناع می‌کنند از شرکت کردن خوب حالا دولت ایران چه کمکی می تواند بکند؟
زمانی که این کنفرانس مطرح شد یک نگرانی پیدا کردم یادم می‌آید زمانی که کنفرانس سران عرب در لبنان بود و صحبت از آمدن قذافی عامل ربودن امام موسی صدر به لبنان بود بعضی از مقامات ایرانی می‌گفتند قذافی نباید بیاید و بعضی از مقامات لبنانی می‌گفتند نه قذافی بیاید. من سر این همایش هم نگران همین موضوع هستم که گروهی از مسئولین سیاست خارجی ایران معتقد باشند رفتن لبنان به لیبی برای آرمان‌های عرب مثبت است و گروهی از مسئولین سیاست خارجی ایران معتقد باشند که این امر منفی است و خیانت به آرمان عرب است. امیدوارم گروه دوم موفق شوند ولی من هنوز نگرانم که در ایران کسانی باشند که به لبنان فشار بیاورند که در این اجلاس شرکت کند بنابراین امیدوارم شما خبرنگاران و مقامات آزادی‌خواه بتوانند جلوی این گونه اعمال فشار برخی از کارشناسان یا سیاستمداران ایران را بر دولت لبنان بگیرند چون دولت لبنان تا لحظه تصمیمش بر عدم شرکت است.
«پدیده فهم قرآن از دیدگاه امام موسی صدر» بررسی شد
دکتر سهیلا پیروزفر، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، با ارایه مقاله‌ی خود در همایش بین‌المللی «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق»، به بررسی «پدیده فهم قرآن از دیدگاه امام موسی صدر» پرداخت.
به گزارش ستاد خبری همایش بین‌المللی «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق»، در نخستین نشست تخصصی این همایش که صبح امروز آغاز شد، سهیلا پیروزفر، به ارایه مقاله خود را با عنوان «پدیده فهم قرآن از دیدگاه امام موسی صدر» ارایه کرد درباره آن سخن گفت.
وی در این مقاله ضمن بازگویی خلاصه آرای برخی از دانشمندان درباره فهم متون مقدس و کشف معنی و مقاصد آن، با استناد به آنچه امام موسی صدر برای هانری کربن مرقوم یا در مقام‌های دیگر بیان کرده‌اند، نتایجی را استخراج کرده است.
پیروزفر در این مقاله، برخی از آرای تفسیری امام موسی صدر را به عنوان مبانی مشترک مفسران قرآن با هرمنوتیک کلاسیک و برخی را هم به عنوان امتیازات شیوه‌های فهم مفسران شیعه نسبت به دیگران برشمرده است.
او در مقاله خود، با اشاره به اینکه «امکان فهم و تفسیرپذیری قرآن»، «مؤلف محوری»، «روش‌مندی»، «توجه به زبان خاص قرآن علاوه بر رعایت شیوه رایج در زبان» و «جاودانگی» از ویژگی‌هایی است که درباره فهم آیات قرآن مطرح شده، بیان کرده است: امام موسی صدر، به وجود یک معنای نهایی در همه آیات قایل نیست و نسبیت فهم را به صورتی خاص می‌پذیرد.
پیروزفر اشاره می‌کند: امکان فهم برتر نسبت به گوینده و ثبات و تغییرناپذیری معنا، از دیدگاه امام موسی صدر، رد شده است.
بنا بر این گزارش، مقاله «پدیده فهم قرآن از دیدگاه امام موسی صدر» که به بخشی از آرای امام صدر در زمینه تفسیر قرآن است اختصاص دارد، بیشتر بر اساس مقدمه‌ای است که امام موسی صدر، بنا به درخواست مترجم عربى كتاب «تاريخ فلسفه اسلامى» اثر هانری کربن، فیلسوف بزرگ فرانسوى و استاد فلسفه دانشگاه سوربن پاريس، نگاشته است.
امام موسی صدر در این مقدمه، به طرح دیدگاه‌های هانری کربن، در خصوص تفسیر آيات قرآن، امامت و ولايت، امام غایب، خاتميت و تصوف می‌پردازد و ديدگاه‌هاي خود را با تكيه بر آيات و احاديث مطرح مي كند.
بررسي انديشه و روش امام موسي صدر و پایه‌گذاری مقاومت
شیخ مصطفی ملص، در همایش بین‌المللی «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق»، مقاله‌ی خود را با عنوان «پایه‌گذاری مقاومت و حمایت از آن در برابر تجاوزهای اسرائیل؛ بررسی اندیشه و روش امام موسی صدر» ارایه کرد و درباره آن سخن گفت.
مصطفی ملص در این مقاله با اشاره به اینکه انسان محور جهان هستي است به ارسال رسل و تشریع شرایع اشاره کرده است.
او در این مقاله درباره امام موسی صدر می‌گوید: امام موسي صدر مردي الهي از تبار اسلام است كه در پي آن بود تا ارزشها و اصول اسلامي را به عينيت برساند و بلكه آن گونه كه خداوند در كتاب خود خواسته و بندگانش را بدان هدايت كرده است، زندگي كند. او با مردم همراه شد تا آنان را به راه هدايت رهنمون شود و درد و رنج آنان را بر دوش كشد و با فرياد و صبر و آبروي خود، هر گزند و آسيبي را از آنان دور سازد.
شیخ مصطفی ملص در این مقاله به مسائلی همچون «وطن در نگاه امام صدر»، «اسرائیل از نگاه امام صدر»، «موضع امام صدر نسبت به مقاومت فلسطین»، «تعریف جامعه مقاوم» و لزوم مقاوم بودن یک جامعه انسانی سالم»، «پایه‌های جامعه مقاوم»، «تأثیر دعوت امام موسی صدر» و ابعاد مختلف حیات اجتماعی و پایه‌گذاری مقاومت توسط امام موسی صدر پرداخته است.
«فرهنگ گفت‌وگو و تعامل با مخالف از نگاه امام موسی صدر» بررسی شد
«فرهنگ گفت‌وگو و تعامل با مخالف از نگاه امام موسی صدر» عنوان مقاله‌ای از سید علی بطحایی است که در همایش بین‌المللی «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق» ارایه شد.
به گزارش ستاد خبری همایش بین‌المللی «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق»، در دومین نشست تخصصی این همایش که بعداز ظهر امروز آغاز شد، سید علی بطحایی، کارشناس ارشد ادیان و مذاهب اسلامی، درباره «فرهنگ گفت‌وگو و تعامل با مخالف از نگاه امام موسی صدر» سخن گفت و به ارایه مقاله خود در این باره پرداخت.
این پژوهش‌گر امام موسی صدر را انسانی دانسته است که در حیات اجتماعی و تبلیغی خود در لبنان که آکنده از تفکرات متشتت و متعارض و متضاد با هم بود و فضای آزاد و نقادانه لبنان را تجربه می‌کرد، توانست به نحو احسن هم برنامه‌ها و اهداف خود را به منصه ظهور رساند و هم توانست با مخالفان خود با بهترین شیوه و کم هزینه‌ترین روش تعامل کند و فرهنگ درست تعامل با مخالف را در صحنه سیاسی لبنان اعمال کند.
وی آنچه را باعث توفیق روز افزون امام صدر در عرصه لبنان می‌شد، داشتن تعامل درست و حساب‌شده با مخالف و غیرهم‌عقیده خود دانسته و افزوده است: او ابتدا مخالفان خود را درست می‌شناخت و ریشه‌ی اصلی مخالفت‌ها را پیدا می‌کرد و سپس با دسته‌بندی و طبقه‌بندی مخالفان خود و میزان اثرپذیری و اثرگذاری آنها بر طبق آن با مخالف خود رفتار می‌کرد.
علی بطحایی می‌افزاید: امام صدر با تفکیک دقیق مخالفان خود و میزان نفوذ آنها در فعالیت‌ها، تا جایی که می‌توانست و سعه صدر او به مصالح عمومی ضرر و زیان وارد نمی‌کرد، مخالفان را تحمل می‌کرد و با دیده اغماض با آنها رفتار می‌کرد و با اصل کرامت انسانی وگذشت و تحمل مخالف و احترام به او، مخالفت آنها را کنترل می‌کرد.
در این مقاله اشاره شده است که امام صدر بارها، از منافع شخصی خود چشم‌پوشی کرده تا بتواند مخالف خود را آرام کند و در طول مسیر فعالیت بیست‌ساله‌اش در لبنان که با مخالفت‌های فراوانی روبه‌رو بود، دقیقاً میان مخالفانش تفکیک قایل می‌شد و با جداسازی و تفکیک مخالف از معاند، با آنها تعامل درست و متناسب با شرایط واقتضائات آنها انجام می‌داد.
در بخشی از این مقاله درباره امام موسی صدر می‌خوانیم: «او که مخالفان را تا جایی که وارد قلمرو عمل نشده و مخالفت‌هایشان نظری و تزاحمی برای او و طایفه شیعه نشده بودند، تا آخرین حد ممکن تحمّل می کرد و هیچ‌گاه آنها را به خاطر تفکر متفاوتِ مخالف دفع نمی‌کرد. البتّه او هنگامی که منافع طایفگی و مصالح لبنان و جهان اسلام را در خطر می‌دید، قاطعانه با آنها مقابله می‌کرد و با مخالفِ معاند برخوردی شدید داشت.
امام موسی صدر پرچم دار گفت و گو بین مسیحیان ومسلمانان
به گزارش ستاد خبری همایش امام موسی صدر انسان عقل و اخلاق ، پدر آنتوان ضو ء در همایش بین المللی امام موسی صدر انسان ، عقل ، اخلاق در دانشگاه فردوسی مشهد گفت :در قرآن آیه ای داریم که نزدیک ترین افراد به مسلمانان اهل مسیحیت هستند زیرا آنها راهبانی هستند که تکبر و خودبینی ندارند آیاتی که برتو نازل شده است می شنوند دیدگانشان آکنده از اشک می شود به خاطر شنیدن صدای حقی که دریافت می کنند .
وی ادامه داد : امام موسی صدر در جوانی عازم لبنان شد تا میراث دار فکری ، فرهنگی رهبر شیعیان لبنان سید شرف الدین صدر شود .
ایشان درباره ویژگی های اخلاقی امام موسی صدر گفت :رئوف نسبت به مردم بود ،نسبت به اسلام بینش عمیقی داشت و دارای عزم قوی واعتماد به نفس خاصی بود.
وی تأکید کرد : اولین کسی که بحث گفتگو و هم اندیشی بین مسلمانان و مسیحیان لبنان را آغاز کرد همین امام موسی صدر بود .
این کشیش مسیحی با اشاره اوضاع اجتماعی دوران امام موسی صدر در لبنان گفت : شیعیان لبنان با محرومیت و رنج بسیاری همراه بودند ،زیرا رهبران
سیاسی گرایش های فئودالی داشتند .
وی خاطر نشان کرد : در آن دوره مسلمان اهل سنت رهبران شان در دانشگاه الازهر درس می خواندند و سازمان و نهادهای خاص خود را داشتند و مسیحت بر لبنان تسلط داشتند و احزاب سوسیالیست و چپ گرا تفکر آنها حاکم بود.
ایشان همچنین به تشکیل حزب محرومین اشاره کرد و گفت :در این حزب تنها محرومین حضور نداشتند بلکه توانسته بودند فرهنگیان ،بزرگان وسیاست مداران وعلما لبنان را به خود جلب کند .
وی با اشاره به اینکه در دوره امام موسی صدر توسط مسیحیان فرهنگ اسلامی معاصر منتشر شد تا بیشتر شناخته شود افزود: در نشستی در واتیکان که با حضور امام موسی صدر برگزار شد امام موسی صدر در این نشست موضوع هم اندیشی اسلام ومسیحیت را مطرح کرد ونظرات خودشان را پیرامون آن اعلام کردند.
وی ادامه داد: ایشان معتقد بودند لبنان در عرصه جامعه عرب نقش آفرینی بسیاری دارد و لبنان می تواند مرکز هم اندیشی مسیحیت ومسلمانان شود .
وی اظهار داشت : امروز لبنان بهترین نمونه دموکراسی در جهان است وجود طوایف محتلف در لبنان موجب تقویت لبنان است و این برابری را در ایران نیز با عدالت و برادری مردم ایران دید .
امام موسی صدر بسیار سهل‌گیر و باسماحت بود
حسین ناصری مقدم، در بخشی از همایش «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق» مقاله‌ی خود را با عنوان «اصل سهولت و مدارا در اندیشه و سیره‌ی امام موسی صدر» ارایه کرد و به این بعد از شخصیت امام موسی صدر پرداخت.
به گزارش ستاد خبری همایش بین‌المللی «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق»، در دومین نشست تخصصی این همایش که بعداز ظهر امروز آغاز شد، دکتر حسین ناصری مقدم، دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد درباره «اصل سهولت و مدارا در اندیشه و سیره‌ی امام موسی صدر» سخن گفت و به ارایه مقاله خود در این باره پرداخت.
وی در این مقاله دو جنبه اصل سهولت را از جلوه‌هاي بارز شخصيت امام موسي صدر، دانسته و آورده است: ايشان در مقام بيان احكام ديني و استنباط، همواره به رعايت روح و جوهره تسهيل، التفات داشت و نيز در بُعد رفتاري، با دگرانديشان به غايت، سهل‌گير و باسماحت بود.
نویسنده این مقاله با اشاره به اینکه بیش از سه دهه از ربوده شدن ناجوانمردانه اسوه آزادانديشي و سماحت و تنديس اخلاق و مدارا، امام موسي صدر مي‌گذرد، اشاره کرده است: اکنون بيش از هر زماني فقدان او و نگرش كارآمدش را در ميان خودمان و جوامع اسلامي احساس مي‌كنيم.
وی افزود: يكي از بارزه‌هاي شخصيتي امام صدر، نگاه سهولت‌ورزانه او نسبت به دين و تعاليم ديني بود كه سبب شد در ميان پيروان اديان، گروه‌ها و مكاتب فكري از جايگاه بلندي برخوردار باشد.
دکتر ناصری مقدم در مقاله‌اش با اشاره به بخش‌هایی از سخنان امام موسی صدر در این زمینه، به بررسی مفهوم تسامح و سهولت در لغت و متون دینی و جنبه‌های گوناگون این مفهوم پرداخته است.
وی قسمت اصلی مقاله خود را به دو بخش «امام موسی صدر و اصل سهولت احکام» و «امام موسی صدر و سیاست تسهیل و مدارا» تقسیم کرده و در هر بخش ضمن بیان جملاتی از امام موسی صدر، به تشریح موضوع پرداخته است.
امام صدر مهمترین شخصیت لبنانی طی هزار سال گذشته است.
دکتر حسن قبلان در مصاحبه با ستاد خبری همایش بین المللی امام موسی صدر انسان عقل واخلاق به نحوه آشنایی خود با امام موسی صدر اشاره کرد و گفت: هنگامی که امام موسی صدر به لبنان آمد من در سنین کودکی بودم و هنگامی که ایشان حرکت‌المحرومین را تأسیس کرد من در سنین نوجوانی بودم و ایشان به من مسئولیتی مربوط به نوجوانان داد. این شاید بهترین خاطره من باشد. یادم هست که در همان اوان امام صدر کتابچه کوچکی به من داد که مصاحبه خبرنگار معروف فرانسوی لوسین جرج با امام خمینی (ره) بود. همچنین کارت دعوت شرکت در مراسم چهلم دکتر علی شریعتی که هنوز هم در اتاقم آن را دارم.
سخن درباره امام موسی صدر قطعاً سخن درباره مهمترین شخصیت در میان شیعیان لبنان از حدود هزار سال پیش تا کنون است؛ بی هیچ شک و شبهه‌ای. چرا که تاریخ نه در قدیم و نه در گذشته نه چندان دور و نه در دوران معاصر در میان شخصیت‌های لبنانی کسی را در حد و اندازه امام موسی صدر و در سطح ایشان نداشته است. امام موسی صدر طایفه شیعه را از طایفه‌ای محروم و بدبخت به طایفه‌ای قوی و در سطحی بسیار بالا تبدیل کرد.
امام صدر کسی است که در راه وحدت مسلمانان و همزیستی میان مسلمان و مسیحی بسیار کوشید و در این راه چه بسا که ملامت‌های بسیاری دید.
امام صدر کسی است که در منبر و محراب خود از قضیه فلسطین دفاع کرد.
دکتر حسن قبلان افزود: درست است که امام صدر در میان ما نیست امام بیشتر از هر شخصیت دیگری در لبنان در جامعه حضور دارد.
در همه زمینه‌ها ما حضور امام صدر را می‌بینیم و این مسئله مورد اجماع همه افراد در لبنان است.
عضو هیئت اجرایی جنبش امل لبنان درباره ربودن امام صدر گفت: رژیم لیبی چنین جنایتی را انجام داد و حتماً مطلع هستید که دولت لبنان برای هفده نفر از اتباع کشور لیبی من جمله شخص معمر قذافی حکم اعدام صادر کرده است.
ما معتقدیم همانطور که سرنوشت احمد بن‌بلا و نلسون ماندلا روشن شد و این افراد به جامعه خود بازگشتند، قضیه امام موسی صدر نیز روشن خواهد شد و ایشان به میان خانواده خود و میان لبنانی‌ها و همه مسلمانان و مسیحیان باز خواهند گشت.
دکتر حسن قبلان درباره اجلاس سران عرب که به زودی در لیبی برگزار خواهد شد و عدم شرکت در این اجلاس است و این کمترین و کوچکتری کاری است که دولت لبنان می‌تواند انجام دهد.
لبنانی‌ها معتقدند که باید به لیبی فشار آورد تا قضیه امام موسی صدر را آشکار کند. این مسئله‌ایست که نمی‌توان از آن به سادگی گذشت.
هدف امام موسی صدر خدمت به «انسان» بود
حسن قبلان، میهمان ویژه همایش بین‌المللی «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق» در سخنرانی‌اش در این همایش گفت: امام صدر می‌دانست كه تحقق عدالت اجتماعي و تلاش براي ارتقای سطح زندگي انسان و تأمين نيازهاي اساسي او، فلسفة وجودي رسالت‌هاي آسماني است كه خدمت به انسان را هدف خود مي‌دانند.
به گزارش ستاد خبری همایش بین‌المللی «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق» حسن قبلان، که در همایش «امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق» حضور یافته بود، در سخنرانی‌اش در سومین نشست تخصصی این همایش که بعد از ظهر امروز آغاز شد، گفت: امام موسی صدر رهبري بود كه گرد نسيان و فراموشي هرگز بر او نمی‌نشیند. او انسانی بود كه تئوري و نظريه را در كنار تجربيات عملي نشاند و شعارها را جامة عمل پوشانيد و طرحي نو در انداخت كه ماندگاري و واقع‌گرايي، ويژگي بارز آن بود.
وی امام موسی صدر را انسانی دانست كه با بينش گسترده و دامنه‌دار خويش، دغدغه‌هاي بي‌شمار خود در عرصه‌هاي مختلفي چون مقاومت و پايداري، گفت‌وگوي اديان و همانندسازي از لبنان (سرزمين هم‌زيستي و گفت‌وگو) را پي گرفت و در عرصه‌هايي چون فقه و وحدت مسلمانان، دست‌آوردهاي عظيم داشت.
مسئول فرهنگی جنبش امل لبنان با اشاره به مشهد، محل برگزاری این همایش گفت: از فراز اين تريبون و در دانشگاه شهري كه امام صدر آن را بسيار دوست مي‌داشت، يعني مشهد مقدس كه آستان امام رضا (ع)، هشتمين امام اهل بيت و زادگاه مادر امام صدر است پيش از هر چيز بر خود لازم مي‌دانم كه دعوت شما را سپاس گويم كه مرا ارج نهاديد و از من براي سخنراني در دانشگاه شاعر بزرگ، فردوسي دعوت كرديد تا دربارة يكي از بزرگان جهان اسلام گفت‌وگو کنیم و از كسي سخن بگوييم كه در ذهن و جان ما تأثيري ژرف بر جا نهاده و تار و پود خيزش ملت‌ها را در ساحل شرقي مديترانه، كشورهاي عربي، جهان تشيع و دنياي اسلام و حتي كشورهاي خارج از اين حوزه به هم تنيده است، به گونه‌اي كه امروزه او بيش از هر شخصيت ديگر در تمامي افعال و حركات ما حضور و ظهور دارد و در پندار و حقيقت و در خرد جمعي ما شخصيت محوري به شمار مي‌آيد.
وی با اشاره به موضوع سخنانش که «ابعاد اجتماعي در سيرة عملي امام صدر» است بیان داشت: امام صدر همواره براي مطرح كردن دو مفهوم اساسي كه بخش مهم طرح سياسي، فكري ايشان را تشكيل مي‌داد، تلاش مي‌كردند که عبارت بودند از: مسئله مقاومت و پاسداري از لبنان و رويارويي با خطر اسرائيل؛ و نیز مسئلة عدالت اجتماعي و رفع محروميت از تمامي لبنانيان.
قبلان با اشاره به برخی از فعالیت‌های امام موسی صدر در این دو زمینه، گفت: امام صدر دو مقولة مذكور را هم از يكديگر مي‌دانست و هيچ يك را فداي ديگري نمي‌كرد، زيرا در ژرفاي ذهن خويش دريافته بود خطري كه از ناحية نابرابري اجتماعي و ظلم و ستم بر بخش‌هاي گسترده‌اي از ملت لبنان اين كشور را تهديد مي‌كند، از خطر صهيونيزم بين‌الملل و دست پروردة آن، اسرائيل، كمتر نيست.
وی افزود: رهبري كه در دهة 1960 و اوايل دهة 1970، فرياد برابري اجتماعي سر داد و خواسته‌هاي محرومان و گوشه‌نشينان را بانگ داد، يكي از پيشتازان نهضت مبارزه در ميان روحانيون مبارز جهان اسلام و مسيحيت بود. اين در حالي بود كه حوزه‌هاي علمية قم، عرصة اعتراض و مبارزه بر ضد ظلم شاه بود اين مبارزه را شماري از رهبران دين و در رأس آنان امام خميني از تبعيدگاه خود در عراق؛ و افرادي چون آيت الله طالقاني، شهيد مطهري، مفتح، نواب صفوي و انديشمندان مبارز و متعهدي چون علي شريعتي هدايت مي‌كردند. در جهان مسيحيت نيز كليسا با پيدايش سمبل‌هاي مبارزه در آمريكاي لاتين، با روي آوردن به ابعاد اجتماعي اقشار محروم را مورد توجه قرار داد. و رويكرد جديدي را ارائه كرده بود كه «لاهوت آزادي» نام گرفت و اسقف گوستاوكتيز اهل پرو، اسكارومرو- كه دسال 1980 ترور شد- و اسقف لئوناردو باو برزيلي آن را پايه‌گذار كرده بودند.
قبلان با اشاره به تلاش امام موسی صدر برای رسیدگی به امور فقرا و محرومان و اوضاع آن زمان لبنان گفت: امام موسی صدر نسبت به نابرابري اجتماعي و تبعيض و تفاوت درآمد اقشار مختلف و صرف بودجة دولت به طور نامتوازن هشدار داده و آن را زمينة سقوط و سركشي دانسته بود، چرا كه اين وضع، افراد كمتر بهره‌مند و يا حاشيه‌نشينان و رها شدگان را در معرض هجوم افكار و دست زدن به اقدامات مخرب و بر ضد امنيت ملي قرار مي‌دهد.
وی افزود: امام موسی صدر خطاب به مسئولان و سردمداران چنين بانگ بر مي‌آورد: «عدالت پيشه كنيد، پيش از آن كه ناچار شويد ميهن خود را در زباله دان تاريخ بجوييد... محروميت در جان انسان احساسي آميخته با خشم پديد مي‌آورد و كرامت آدمي را جريحه دار مي‌كند.»
قبلان گفت: در آن زمان نظام حاكم بر لبنان با وقاحت تمام به وجود «مناطق محروم» اذعان داشت و اين نامگذاري را پذيرفته بود و مناطق حاشيه‌اي و روستايي لبنان، صحنه‌اي بود كه كوتاهي و بي‌مسئوليتي دولت در قبال مناطق محروم را به تصوير مي‌كشيد.
وی افزود: امام صدر جاي جاي لبنان را از نزديك ديده بود و شخصا در همه جاي لبنان، از بلندي‌هاي هرمل و بعلبك تا گوشه و كنار جنوب و جرود، جبيل و اقليم الحزوب، بقاع غربي و روستاهاي مناطق جبل و كسروان حضور يافته بود و در همة مناطق با تمام گروه‌ها و طوايف لبنان ديدار كرده بود و توانست براي نخستين بار در تاريخ روابط اسلام و مسيحيت، پس از هزار و چهارصد سال، فتح الفتوحي را رقم زند و در كليساهاي كبوشيه و عشقوت و القاع و عين ابل، به زير صليب سخنراني كند و حركتي اجتماعي و دين را آغاز كند؛ اقدامي كه موج ابهام و هجوم و انتقاد را حتي در ميان نزديكان به ايشان نيز پديد آورد، و پاسخ ايشان به همة آنان اين بود كه: «اين وظيفه‌اي است كه خداوند آن را تعيين كرده است.»
مسئول فرهنگی جنبش امل لبنان گفت: از نگاه امام صدر، باور ديني و پايبندي نظري و تجسم رهبري ديني عبارت است از تكرار گفتة جد بزرگوارش حضرت علي (ع) كه مي‌فرمايد:«خداوندا! تو مي‌داني كه آنچه انجام داديم نه به خاطر رقابت در رسيدن به سلطه و نه براي دست يازيدن به بهره‌اي افزون‌تر از مال دنيا؛ بلكه براي احياي آموزه‌هاي ديني تو و اصلاح در سرزمين‌هاي تو بوده است تا بندگان ستمديده امت امنيت يابند و حدود تعطيل شده است برپا گردد.»
وی در بخش دیگری از سخنانش اشاره کرد: امام صدر می‌دانست كه تحقق عدالت اجتماعي و تلاش براي ارتقاء سطح زندگي انسان و تأمين نيازهاي اساسي او انگيزة و فلسفة وجودي رسالت‌هاي آسماني است كه خدمت به انسان را هدف خود مي‌دانند، چرا كه گفتمان ديني رويكرد انساني دارد و براي پاسخ به پرسش‌ها و تأمين رفاه و سعادت انسان آمده است و كاروان پيامبران الهي كه با گفتمان ديني مبعوث شده‌اند، «انسان» را مخاطب پيام خود قرار دادند؛ انساني كه از آغاز تاريخ كرامت او به دست طاغوتيان و فرعون‌هايي كه در قالب اشخاص، نهادها، نظاميان و غيرنظاميان، بي‌دينان و دين‌فروشان پايمال شده است، حال آن كه دين براي خدمت به انسان است و نه انسان براي خدمت به دين.
قبلان در پایان سخنانش خطاب به امام موسی صدر گفت: از تو عذر مي‌خواهم اي امام ما! در لحظه‌هاي ضعف و ناتواني جز تو كسي را نداريم. احساس سقوط و خفقان به ما دست داده و جز متن گفتار و نوشتار و جهاد و مبارزة تو، ما را هدايت‌گري نيست، اي بازماندة پيامبران و رسولان الهي!
وی افزود: اي مولاي من! ما يهوديان تاريخيم، اگر يهوديان، پيامبران را مي‌كشتند، ما نيز رهبران و رسولان را به قتل رسانده‌ايم.
قبلان در ادامه این خطابش گفت: مشرق زمين، اي جايگاه قتل و مصيبت كه كشتن پيامبران و رسولان را خوش دارد. اين سرزمين كه مخلصانش مصلوب شده‌اند و پيامبرش تبعيد شده است. اين سرزمين رنج و محثت كه علي (ع) را ترور كرد و اين صحراي سوزان كه خون حسين (ع) را فرو مكيد، تاريخ ما را سراسر كربلا كرده استو سرگرمي اين امت آن است كه رهبران خود را ناديده انگارد، آنان را ناپديد كند و از صحنه بيروان راند!
وی ادامه داد: اين سرزمين تو را ناپديد كرد، چنان كه پيش از تو نيز دريايي از علم را كه محمد باقر صدر نام داشت، به قتل رساند و چنان كه قلب امتي را كه جمال عبدالناصر ناميده مي‌شد، از حركت بازداشت، و اين است نفرين و سياهي صحرا.
قبلان در پایان خطابش به امام صدر گفت: تو در دل محرومان و در انديشة جوانان سرگشته، ماندگار خواهي بود و اميد محرومان و فريادي هماره در برابر طاغوتيان خواهي ماند، تا آن زمان كه خداوند، زمين و آنچه در آن است را به مستضعفان جهان واگذارد و آنان را پيشوايان و وارثان زمين گرداند.
امام موسی صدر عبادت کننده همراه با عمل بود
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، در سومین نشست علمی همایش امام موسی صدر انسان عقل و اخلاق، مقاله خود باعنوان «بررسی رویکرد تربیتی امام موسی صدر» ارایه کرد و درباره آن سخن گفت.
به گزارش ستاد خبری همایش بین المللی امام موسی صدر انسان عقل و اخلاق، دکتر محمود سعیدی رضوانی، عضو هئیت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، در پنجمین همایش دوسالانه امام موسی صدر، در نشست سوم علمی این همایش گفت: امام موسی صدر یک مربی عملگراست و عملگرایانه، دینی و جهادی عمل می کرد.
وی ادامه داد: نگاه امام موسی صدر نگاهی مسئولیت زاست؛ یعنی انسان در مقابل کل هستی مسئولیت دارد و اگر گناهی کوچک انجام دهد، هستی را به تزلزل می اندازد.
رضوانی خاطرنشان کرد: شعاری که امام موسی صدر می دهد دربرگیرنده همه افراد جامعه است و همه مردم را برای پذیرش و دعوت به دین به درستی آماده می کند.
این استاد دانشگاه تأکید کرد امام موسی صدر می گفت عمل ما می تواند ایمان ما را تقویت کند و نگاهش به عبادت، آزادی از بند هرچه بی خدا بود و می گفت می خواهم برای دقایقی این لحظه را تجربه و تمرین کند.
امام موسی صدر در ایران مورد بی‌مهری قرار گرفته است
آقای مهتدی در مصاحبه‌ای با ستاد خبری همایش امام موسی صدر انسان عقل و اخلاق بیان کردند: برگزاری این همایش در شهر مقدس مشهد و دانشگاه فردوسی از اهمیت خاصی برخوردار است لذا صحبت در مورد امام موسی صدر در شهر مقدس مشهد که مرکز فکر و حوزه علمیه و مدفن ثامن‌الائمه است جایگاه شایسته و بایسته‌ای برای بیان و بررسی آرا و افکار امام موسی صدر است و نیز با برگزاری این همایش می‌توان اساتید و دانشجویان این دانشگاه را با اندیشه والای امام موسی صدر آشنا کرد.
کارشناس مسائل خاورمیانه اظهار داشتند: «به رغم اهمیتی که امام موسی صدر و اندیشه ایشان برای همه جهان اسلام به خصوص برای جامعه تشیع و مکتب اهل‌بیت دارد متأسفانه امام در ایران مورد بی‌مهری قرار گرفته و به طور شایسته‌ای اهمیت وجودی و اندیشه ایشان بیان نشده است. در مطبوعات جسته و گریخته چیزهایی نوشته شده و فعالیت‌هایی هم که مرکز مطالعات امام موسی صدر شروع کرده کافی نیست شخصیت ارزنده‌ای مانند امام موسی صدر که افتخار جهان اسلام و جهان تشیع است باید بیشتر پرداخته می‌شد.»
وی افزود: «امام موسی صدر را نمی‌توان در یک جمله خلاصه کرد. ایشان یک اندیشمند است و مسئله اخلاق و انسان در اندیشه ایشان جایگاه بسیار والایی دارد. انسان به عنوان وجودی که خلیفه‌الله است و در قرآن مورد تکریم قرار گرفته و «قد کرمنا بنی آدم و حملنا فی البر و البحر و فضلناه علی کثیراً ممن خلقنا تفضیلا» اساس اندیشه امام موسی صدر است نسبت به انسان و جایگاه انسان بدون توجه به سیاست و دین و مذهب انسان.»
وی در پاسخ به این سؤال که دولت ایران باید در قبال کنفرانس سران عرب چه موضعی داشته باشد پاسخ داد: «جای بسیار تأسف است که شخصیت بزرگی مانند امام موسی صدر چنین مورد بی‌مهری قرار بگیرد و مسئله همچنان لاینحل باشد. اگر یک شهروند معمولی از کشوری ناپدید شود طبیعتاً دولت آن کشور و مقامات و مسئولان همۀ تلاش خودشان را برای روشن شدن سرنوشت آن شهروند به کار می‌برند. اما متأسفانه در ایران این اتفاق نیفتاده به خصوص برای شخصیتی مانند امام موسی صدر که جا داشت از همان روزهای اول از یک حرکت و اقدامات گسترده‌ای برای روشن شدن قضیه ایشان صورت می‌گرفت. متأسفانه به دلیل تنگ‌نظری‌ها و وجود تحلیل‌های غلط در جامعه و دخالت نیروهای خارجی در این مسئله به طوری که شایسته باشد مسئله مورد توجه قرار نگرفته است.
البته حضرت امام خمینی شخصاً چه قبل از انقلاب زمانی که در پاریس بود و چه بعد از انقلاب خیلی به این مسئله توجه داشتند و بارها می‌گفتند جای امام موسی صدر در بین ما خالی است. و واقعاً جای امام موسی صدر در انقلاب اسلامی ایران خالی بوده و هست. هر روز که بیشتر می‌گذرد بیشتر متوجه می‌شویم که چقدر به وجود این دانشمند عزیز نیاز داریم هم در ایران هم در لبنان و هم در کل منطقه و جهان اسلام. الان که قرار است کنفرانس سران عرب در لیبی برگزار شود. با شرکت در این کنفرانس گویا هیچ مشکلی پیش نیامده و چنین شخصیتی در این کشور ربوده نشده است و این واقعاً اهانتی است به جامعۀ اسلامی و مکتب تشیع و روحانیت شیعی. اهانتی است به انسان به انسانی که مورد تکریم خداوند است.
موضعی که دولت لبنان گرفته منطقی و درست است و امکان ندارد که رئیس‌جمهور لبنان برود آنجا بنشیند و بدون توجه به این مسئله در فعالیت‌های کنفرانس شرکت کند. من موضع دولت خودمان را نمی‌دانم که چه تصمیمی گرفته و در چه سطحی شرکت خواهد کرد. اما جا دارد در این شرایط ایران اعتراض کند و از شرکت‌کنندگان در این کنفرانس بخواهد که مسئله را مورد توجه قرار بدهند. حداقل این است که نماینده‌ای فرستاده شود و با آقای عمرو موسی دبیر کل اتحادیۀ عرب صحبت شود و از این موقعیت برای زنده کردن این پرونده و تلاش برای حل این مسئله تلاش شود. به نظم فرصت مناسبی است.»
لبنان از هیچ تلاشی برای آزادی امام موسی صدر دریغ نمی کند
به گزارش ستاد خبری بین المللی همایش امام موسی صدر؛ انسان عقل و اخلاق زین الموسوی سفیر لبنان در ایران گفت: امام موسی صدر فردی جاذب و موثر در لبنان بود و انقلاب بزرگ در لبنان ایجاد کرد.
وی ادامه داد: ایشان توانست مردم را به راهپیمایی صلح طلبانه دعوت کند. و هدف ایشان در واقع ایجاد ارتباط لبنان با سایر کشورهای جهان بود. وی تأکید کرد ایشان در حرکت های سیاسی خود تمام مذاهب و ادیان را در نظر داشتند. و تبعیضی در این میان قائل نبودند.
سفیر لبنان در ایران به تلاش این کشور در جهت آزادی هر چه زودتر امام موسی صدر اشاره کرد و گفت: دولت لبنان علی رغم جنگ های داخلی که داشته است. مسئله امام موسی صدر را پیگیر بوده است و تلاش های طاقت فرسای را انجام داده است. و به این نتیجه رسیده که امام موسی صدر در لیبی است.
وی اظهار داشت که اخیراً در جلساتی که دولت لبنان داشته پیگیری مسئله امام موسی صدر بوده به خصوص از رهبر لیبی معمر قذافی که باید پیگیری این مسئله باشد.
موسوی با اشاره به این که لبنان از هیچ تلاشی برای آزادی امام موسی صدر دریغ نکرده گفت: ما از کشور ایران تشکر می کنیم که برای آزادی امام موسی صدر تلاشهای زیادی کرده و باز هم از دولت ایران می خواهیم در این زمینه همکاری کند.