به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، مراسم پاسداشت شاعر انقلاب اسلامی «عباس باقری» عصر روز گذشته در موسسه هنری رسانه‌ای اوج با حضور جمعی از اهالی ادب و ادب دوستان برگزار شد. یکی از ویژگی‌های این جلسه حضور تعداد کثیری از دانشجویان در این مراسم بود.
در ابتدای این مراسم که ششمین شب شاعر بود، رضا اسماعیلی که اجرای این برنامه را هم بر عهده داشت به معرفی کوتاهی از عباس باقری پرداخت و از فعالیت‌های این شاعر انقلابی در سیستان و بلوچستان سخن گفت.
* روزگاری خوان نعمت بوده چون خلد برین/ بازهم هست این رسالت در توان سیستان
کیومرث عباسی متخلص به «قصری» از شاعرانی در ابتدای این برنامه با بیان اینکه باقری از شاعران بی‌ریا و از بنیان گذاران سیستان بلوچستان است، عنوان کرد: برنامه امروز را از قبل اطلاع نداشتم و خبر را امروز در روزنامه‌ای خواندم. من مدتی بود که در کنگره‌های شعر ایشان امکان حضور نیافتم و مدتی بود که شعری با مطلع سیستان سروده بودم و علاقه‌مند بودم به دست ایشان برسانم، وقتی از این برنامه مطلع شدم تصمیم به حضور در برنامه گرفتم تا این شعر را تقدیم ایشان کنم.
وی در ادامه اخوانیه‌ای با مطلع سیستان را برای حضار قرائت کرد.
بوی جان می‌آید از باغ جنان سیستان/ گندم جنت کجا و بوی نان سیستان
روزگاری خوان نعمت بوده چون خلد برین/ بازهم هست این رسالت در توان سیستان
ادعای ما نه لاف است و نه اغراق گزاف/ خورده عمر خلق عالم نان زخوان سیستان
این بهشت عدن اکنون هم بهشت عدن است/ گر نمی‌بارید بخل از آسمان سیستان
هم لب هامون او خشکیده چون کام کویر/ هم گلوی «چاه نیمه» تشنه جان سیستان
با وجود خشکسالی‌های پی در پی هنوز/ زاهدند و پارسا، پیر و جوان سیستان
بی‌جهت در سخت کوشی شهره عالم نبیند/ مردمان گرم جوش و مهربان سیستان
سیستان هم، چون سمرقند و بخارا رفته بود/ گر نبودند این دلیران مرزبان سیستان
تیر آرش بی‌گمان آورده اینجا سرفرود/ این همه گز رسته است از دشت و‌بان سیستان
ملت بی‌ریشه می‌لرزد ز هر بادی چو بید/ ریشه در تاریخ دارد دودمان سیستان
سیستان و سیستانی را کسی خواهد شناخت/ کو زمانی بوده باشد می‌ه‌مان سیستان
خاصه چون من آنکه در شب‌های شعر نیم روز/ بوده باشد میهمانان شاعران سیستان
من نمک پروردهی این خوان نعمت بوده ام/ کی رود از یاد «قصری» بوی نان سیستان
* سهرابی‌نژاد: باقری «صبر ایوب» دارد
محمدرضا سهرابی‌نژاد از رباعی سرایان هم با بیان اینکه آشنایی من با آقای باقری به دهه 50 بر می‌گردد، گفت: من زمانیکه مجله جوانان آن روزگار تحت نظر استاد تباهی منتشر شد با آقای باقری آشنا شدم. آن زمان شاعران شعرهای خود را با عکس‌هایشان را منتشر می‌کردن و. من وی را با محاسن دیدم.
وی ادامه داد: من جملاتی از باقری حدود 40 سال است که به یاد دارم. آن زمان شاعران به بی‌دینی و مشروب‌خواری شهره بودند ولی وی در خاطراتش نوشته بود که خیلی از اوقات به صدای قرآن گوش می‌کنم و این برای من بسیار دلنشین و جذاب بود. بعد‌ها که وی را دیدم متوجه شدم اهل تظاهر و ریا نیست.
سهرابی‌نژاد با بیان اینکه باقری آدمی رنج کشیده است، خاطرنشان کرد: تمام دغدغه این استاد مردم سرزمینش و باورهای دینی و ملی‌اش است که باعث شده تا دلخوشی‌هایی را به خود حرام کند. وی با توجه به علاقه به مردم زابل در زابل ماند. زابلی که مورد بی‌مهری زیادی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: وی شاعران را در کنگره شعر سیستان دور خود جمع کرد و با محرومیت‌های زابل، سیستان و بلوچستان آشنا کرد که این شاعران در اشعار خود در سال‌های بعد روزگار سیستان را منعکس کردند و باعث شد اتفاقاتی برای سیستان بیافتد که البته کافی نبود.
این شاعر گفت: باقری فرد زیاده خواهی نیست و قانع است و مانند عنوان کتابش «صبر ایوب» دارد و دوست داشتنی است و علیرغم همه مشکلات همیشه با لبخند برخورد می‌کند.
وی افزود: کنگره‌های سیستان با همه سختی‌هایی که داشت، ادامه یافت. حتی مهمانان جا و مکانی برای اسکان نداشتند و مردم خون گرم زابل مهمانان را در خانه‌هایشان جای دادند تا این کنگره برگزار شود.
سهرابی‌نژاد در ادامه با اشاره به اینکه وی شاعر نام آشنا، بزرگ خو و از اهالی شرق ایران است، تصریح کرد: باقری شاعران زیادی را تربیت کرده است و می‌کند. از این پاسداشتی که برای وی برگزار شده است بسیار سپاسگذارم.
وی با بیان اینکه شاعرانی که در ان کنگره‌های سیستان دعوت شده‌اند برای سیستان شعر گفته‌اند، عنوان کرد: من هم 25 رباعی برای زابل سرودم.
در پایان چند رباعی خود برای سیستان را برای حضار قرائت کرد.
* باقری گنجینه فرهنگ و ادب سیستان است
در ادامه مراسم کلیپی با نگاهی به گوشه‌هایی از زندگانی عباس باقری و ویژگی‌های شعری وی پخش شد که در این کلیپ افرادی همچون حسین اسرافیلی، یوسفعلی میرشکاک و... سخنرانی کردند.
جواد محقق از نویسندگان و پژوهشگران هم در دقایقی به به بیان ویژگی‌های باقری پرداخت و گفت: باقری بی‌تعارف گنجینه فرهنگ و ادب سیستان است. اخلاق مداری وی در کنار همه ویژگی‌های مثبتی که دارد، بسیار بارز است. تاکنون صدای بلند ایشان یا عصبانیتشان را ندیدم و در محافلی که بودند آرامش را به دیگران منتقل می‌کردند برعکس افرادی که آرامش دیگران را سلب می‌کنند.
وی افزود: از ویژگی‌های بارز دیگر وی دین مداری بی‌هیاهوی باقری و در عین حال پرکاری و فعالی است. در نسل اول انقلاب افراد شعر و داستان‌های خود را در نشریات منتشر می‌کردند و تمرین‌ها و تجارب خود را در همان دوره سامان دادند. باقری هم در مجله جوانان امروز آثارش را چاپ می‌کرد. خودم در آن زمان همکاری با ان نشریه و دیگر نشریات نداشتم. در آن سال‌ها سوال‌هایی را مسئول صفحه شعر مطرح کرده بود تا شاعران جوان ان سوال‌ها را پاسخ بدهند و با عکسشان منتشر کنند.
وی ادامه داد: من آنچه از وی به یادم مانده از همین سوالات و پاسخ وی است. یکی از سوالات آن این بود که در اوقات فراغت خود چه می‌کنید. در فضایی آن زمان که بی‌دینی و بی‌بند و باری موج می‌زد باقری با صراحت و شجاعت نوشته بودند که من در اوقات فراغت قرآن می‌خوانم. این پاسخ در جامعه امروز پاسخ شجاعانه‌ای نیست اما در آن دوره این چنین پاسخی شجاعت بود.
این پژوهشگر با بیان اینکه باقری بر خلاف بسیاری از افراد برای دسترسی راحت‌تر به نشریات و انتشاراتی‌ها به مرکز و شهرهای بزرگ آمدند، در همان شهر خود ماند، عنوان کرد: او او قرار را بر این گذاشت که به جای کوچ به مرکز با طوفان‌های زابل بسازد و در آنجا معلمی کند. معلمی و شاگرد پروری هم از ویژگی‌های وی است. مرید پروری با شاگرد پروری تفاوت دارد. مرید پروران مریدان خود را مجیزگو بار می‌آورند اما باقری شاگردپروری کرد و شاگردان زیادی در شهر و دیار خود به مراتب بالا‌تر رساند و آثارشان را به نشریات مرکز داد و به چاپ کتاب‌های ان‌ها کمک کرد و وقت خود را وقف فقط خود نکرد و برای شاگردان خود انرژی گذاشت.
محقق با اشاره به اینکه به روز بودن هم از ویژگی‌های دیگر باقری است، تصریح کرد: وی هر چند در شهری دور افتاده در استان سیستان زیسته است و در آن زمان هم وسایل ارتباط جمعی در آنجا نبوده است ولی وی همیشه مطلع از جریانات ادبی و اجتماعی روزگار بود و این آگاهی در آثار وی دیده می‌شود. هیچکدام از گونه‌های شعری را کنار نگذاشته است و روی آن‌ها کار کرده است که نشاندهنده توانمندی، دینداری، تعهد به آرمان‌های بومی و سرزمین خود است.
این نویسنده به وجود ویژگی‌های بومی در اشعار باقری اشاره کرد و گفت: امکان ندارد مجموعه‌ای از وی خوانی و ندانی در چه اقلیمی زیسته است در حالیکه در شاعران و نویسندگان ما اینگونه نیست و با اشعار آن‌ها نمی‌توان متوجه دیار آن‌ها شد.
وی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: باقری شخصیت معتدل، منطقی و سازگار با مردم با سلوک ارزشمند دارد. از بی‌مهری‌ها کم نچشیده است و در سرزمین سیستان تا حدی قدر وی را دانسته‌اند اما نه تا حدی که باید باشد. امیدورام سال‌های سال زنده بماند و از آثارش بهره ببریم و دست حمایتش بر سر شاگردانش باشد.
در ادامه سرودی از خانه سرود توسط نوجوانان اجرا شد.
*در بزرگداشت‌ها تفریط نکنیم
علیرضا قزوه مدیر دفتر مرکز آفرینش‌های ادبی هم از دیگر سخنرانان این مراسم بود. وی در بخشی از سخنان خود گفت: فردا بزرگداشت طاهره صفارزاده در حوزه هنری برگزار می‌شود. این روز‌ها روزهای بزرگداشت شاعران انقلابی است و مایه خوشبختی است که در این جلسه حضور دارم. حق باقری محفوظ است و از کسانی است که اولین شعرهای انقلاب را با زبانی استوار، پخته و سنجیده سرود.
وی ادامه داد: من هیچگاه باقری را در فعالیت‌هایم فراموش نکردم و اگر قرار بود کتابی را ترجمه کنیم کتاب‌هایش را برگزیدم، برای سفرهای خارجی، برای بزرگداشت‌ها و...
قزوه با بیان اینکه اگر باقری در تهران بود نامش بیشتر شنیده می‌شد، خاطرنشان کرد: اگر در پایتخت نباشی و به این محافل نیایی فراموش می‌شوی اما حضور باقری همیشه در ذهن‌ها پررنگ بوده است.
رئیس مرکز آفرینش‌های حوزه هنری با اشاره به اینکه چهار دهه از ادبیات ما می‌گذرد، گفت: هنوز پهلوانان شعر امروز شاعران دهه 60 هستند. از جهت سبکی افرادی مانند علی معلم، سلمان هراتی، سید حسن حسینی، باقری و... خوش درخشیدند و بعد از این‌ها فردی روی دست آن‌ها نیامد و جوانان به پای آن‌ها آمدند. الان هم دوره تثبیت است و باید بزرگداشت را بگیریم اما نقد هم شود.
وی تاکید کرد: تذکره نویسی باید جدی باشد. در دوره بیدل و صائب در هندوستان 60 تذکره بود و هر شاعری تذکره داشت. الان کسانی که در خط تذکره کار می‌کنند به انگشت یک دست هم نمی‌رسند و آنان که می‌نویسند اهل تذکره نویسی نیستند و با اصول علمی نمی‌نویسند.
قزوه با با بیان اینکه داریم کم کاری می‌کنیم، تصریح کرد: شاخص کردن چهره‌ها خوب است ولی باید نقد جدی صورت گیرد. ما در هر غلتکی می‌افتادیم یا افراط می‌کنیم یا تفریط. چند سال پیش هیچ بزرگداشتی نداشتیم ولی الان همه بزرگداشت شده است و نقد صورت نمی‌گیرد در حالی که باید از تکنیک‌های گذشته بهره ببرد تا به سبک ادبیات انقلاب رسید.
وی افزود: ادبیات را باید به جایی رساند. می‌توان هزاران مجموعه شعر داشت اما نباید اینگونه باشد که به سبکی نرسید. من می‌ترسم این میوه‌های رسیده جمع آوری نشوند و بپوسند.
قزوه در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: باقری فرد بی‌توقعی است و با تمجید ما به جایی نمی‌رسد و در استان خود مشکلاتی دارد. وی هنوز از استانش دور نشده تا عزیز شود ولی عزیز است. باید تزهای دکترا و ارشد درباره آثار وی نوشته شود و در حد 5-6 رساله می‌توان از آثارش نوشت. در کشورهای مختلف روی موضوعات مختلفی تزهای دکترا می‌نویسند اما در ایران توجهی صورت نمی‌گیرد. به طور نمونه در هندوستان برای موضوع گدایی 50 تز دکترا نوشته شده است.
وی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: شعر باقری در عرصه جهانی است و شعرش قابل ترجمه است و نهضت ترجمه نیاز است که داریم روی آن کار می‌کنیم. باقری حقش محفوظ است به عنوان شاگرد بزرگ انقلاب است.
* نه لاف و گزاف شاعری می‌خواهد/ نه فوت و فن ساحری می‌خواهد
مصطفی محدثی خراسانی گفت: باقری را مهربان و صمیمی می‌بینیم در حالیکه دغدغه‌های زیادی در سینه وی جای گرفته است.
در ادامه رباعی اخوانیه‌ای را برای عباس باقری خواند.
نه لاف و گزاف شاعری می‌خواهد/ نه فوت و فن ساحری می‌خواهد
تا دل به زبان رسد در آیینه شعر/ عباس عزیز، باقری می‌خواهد
* در وادی ادب و ادیبان سیستان/ والامقام، بارع و دردانه باقری
فاطمه عالی نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی هم سخنران دیگری بود که گفت: زبانم از بیان ویژگی‌های باقری قاصر است.
وی در ادامه شعری یکی از اخوانیه‌های که یکی از شاعران سیستان برای باقری سروده است را قرائت کرد.
آزاد مرد عارف و فرزانه باقری/ با هر که ناکس است، چه بیگانه باقری
در وادی ادب و ادیبان سیستان/ والامقام، بارع و دردانه باقری
دیدم قلم زراه ادب با زبان خویش/ استثنا نوشت به جانانه باقری
* باقری نماینده زنده شعر جنوب با رویکردی بومی گرایانه و سمبلیزم
یوسفعلی میرشکاک از شاعران انقلابی با بیان اینکه بزرگداشت‌ها موثر واقع خواهد شد در تشویق جوانان که به این کاروان بپیوندند، گفت: عباس باقری نماینده زنده شعر جنوب با رویکردی بومی گرایانه و سمبلیزم است.
وی ادامه داد: این جریان با نیما شروع شد. اغلب شعرهای نیما با واژه‌های خاص نشان می‌دهد که زاد بومش فضای شمال کشور است. تا پیش از نیما حتی یک شاعر نداریم که بتوان از شعرش دریافت زادبومش کجاست. منوچهر آتشی هم از این سبک استقبال کرد که استاد همه ما جنوبی‌ها است، هم برای ما کلاسیک‌ها و هم برای به اصطلاح پست مدرن‌ها. باقری هم نشان داد مستعد‌ترین فردی است که می‌تواند این رویکرد را دنبال کند.
وی افزود: وی عناصر پیرامون خود را با حرف‌های غیر مستقیم می‌زند. نیروی شاعر توانمندی‌اش در بیرون کشیدن نماد از عناصر طبیعی یا بیرون کشیدن عناصر طبیعی از نماد نمایان است.
میرشکاک از مجموعه آخر وی چند شعر را خواند و گفت: واژه‌ها در فضای شعر باقری دگردیسی پیدا می‌کنند و جابه جا می‌شوند و از موقعیتی به موقعیت دیگر می‌روند و این توانمندی است که اغلب شاعران ما نسبت به ان بی‌اطلاع هستند.
وی با بیان اینکه باقری از ناتورالیزم به سمبلیزم رفته است، تصریح کرد: این گونه اشعار مانایی پیدا می‌کنند. حادثه زمانی اتفاق می‌افتد که سخنی گویی و سخن دیگر مدنظر داشته باشی. هر وقت شعر ارتباط مستقیم بر قرار کند هم شعر فرود می‌آید و هم مخاطب به شعر پشت می‌کند.
این شاعر عنوان کرد: شعر نباید معنای محدود به شاعر و مخاطب خاص داشته باشد. همان طور که آینه هیچ جلوه‌ای از خود ندارد شعر هم باید این گونه باشد و شعری که ویژگی آینه‌ای داشته باشد می‌توان از فرهنگی به فرهنگ دیگر برود و ترجمه پذیر است.
* امیدوارم در راستای عزتی که من دادید بتوانم قدم بر دارم
عباس باقری شاعر انقلابی برخاسته از سیستان زمین در خاتمه این برنامه با فروتنی هر چه تمام از حضار تشکر کرد و گفت: من لایق این همه نیک اندیشی شما نبودم و بسیار به من ارج دادید و من کوچک‌تر از این هستم. امیدوارم در راستای عزتی که من دادید بتوانم قدم بر دارم و از همه کسانی که به این حقیر مایه کم خِرد ارج دادند ممنونم. و سپاسگذارم همه هستم و مدیون دوستان سیستانی مقیم تهران و...
در ادامه مراسم وی چند شعر از مجموعه اشعار خود را برای حضار قرائت کرد.
در بخش پایانی مراسم از این شاعر انقلابی تقدیر به عمل آمد و کتاب «نامواره» که به اهتمام محمدتقی درخشانی گردآوری شده است و در برگیرنده سلسله مقالاتی درباره شعر، اندیشه و فعالیت فرهنگی عباس باقری است که در موسسه فرهنگی هنری انتظار در انتشارات تفتان منتشر شده است و در پایان کتاب گزیده اشعار این صاحب 45 کتاب شعر آمده است، توزیع شد.
همچنین نمایشگاه کتابی از آثار عباس باقری در حاشیه مراسم برگزار شده بود.
به گزارش فارس، عباس باقری متولد سیستان بوده و فعالیت‌های خود را در همان خطه آغاز نموده و ادامه داده است. این شاعر و پژوهشگر برجسته که جفای روزگار او را در غربت نگه داشته، صاحب 45 کتاب است که از میان آن‌ها می‌توان به به مجموعه 4 جلدی «از سال‌های نغمه و کافور» (شعر سپید و کلاسیک) و مجموعه 15جلدی «شعر امروز سیستان» اشاره نمود.