شریف لک زایی در گفتگو با خبرگزاری قرآنی ایکنا گفت: سوء استفاده از آموزه‌های دینی تبعات خطرناکی دارد؛ اینکه به طور مثال، در قالب و طرفداری از یک آموزه دینی فرد بخواهد قصور خود در انجام مسئولیت را نفی کند، در حالی که افراد باید در حوزه اختیارات خود پاسخگو باشند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شریف لک‌زایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه
علوم و فرهنگ اسلامی، در بخش اول گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)
با اشاره به مسئله نظارت در جامعه و نظارت در مورد مفاسد اقتصادی گفت: در
خصوص مفاسد اقتصادی جامعه باید واکنش نشان دهد و مطالبه معارفی را داشته
باشد که انقلاب اسلامی بر اساس این معارف تشکیل شد و خواستار تحقق آنها
بوده است.
بخش نخست مصاحبه را اینجا ببینید!
لک زایی در ادامه تصریح کرد: در مبانی دینی درباره مبارزه با مفاسد در هر سطح مبانی روشن و شفافی داریم که باید به آن عمل شود و جامعه این گونه پرورش پیدا کند؛ باید در سطح مختلف این مسئله مطرح و آموزش داده شود و در حوزه عمومی این نظارت سامان پیدا کند.
وی با بیان اینکه هر کس مسئولیتی می‌گیرد باید پاسخگوی آن باشد، افزود: کسی که توان مسئولیت‌پذیری را ندارد نباید منصبی را بگیرد و نباید به او منصبی داد و از منظر آموزه‌های دینی چنین فردی خود نباید مسئولیتی که توان آن را ندارد، بپذیرد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار کرد: باید نگاه جامع‌تری داشت، در سطح آسیب‌شناسی فقدان پاسخگویی و فقدان مسئولیت‌پذیری در مفاسد اقتصادی باید بررسی شود؛ چرا که افراد راحت از پاسخگویی طفره می‌روند، در این میان ضعف نهادهای نظارتی نیز محسوس است، این امر موجب خواهد شد که تبعیض ایجاد شود، منافع فردی و گروهی بر منافع ملی مقدم خواهد شد و موجب سوء‌استفاده از آموزه‌های دینی خواهد شد.
وی با ذکر اینکه نداشتن شناخت کافی نسبت به آموزه‌های دینی عدم تحقق آنها را در پی دارد، گفت: عدم شناخت ما را به انحراف از این آموزه‌ها سوق می‌دهد، به جای اینکه قانونمند باشیم، قانون‌گریز می‌شویم و با مسائل، سیاسی برخورد می‌کنیم، در صورتی که برای اجرای آموزه‌های دینی و تقید به اصول انقلاب اسلامی باید مدافع برخورد قانونی با مفاسد باشیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه اظهار کرد: تلقی نادرست از مسئله نظارت، قانون‌پذیری و قانونمندی و دوری از آموزه‌های اسلامی مشکل‌ساز می‌شود. فقدان عمل صالح اینجا خود را نشان می‌دهد، کسی که ایمان دارد، این ایمان با عمل صالح گره خورده است، اگر عمل صالحی صورت نگیرد ایمان و معرفت قبل از آن به وجود نیامده است.
وی با اشاره به دوران حکومت امام علی(ع) گفت: ایشان به فرمانداران نامه می‌زند و آنها را توبیخ می‌کند و به آموزه‌هایی که ارزش محسوب می‌شوند، ارجاع می‌دهد؛ ایشان با هرگونه تخلفی برخورد و واکنش نشان می‌دهند. امیرالمؤمنین تخلف و قانون‌گریزی‌هایی که در دولتشان توسط برخی افراد انجام می‌شد را توجیه نمی‌کردند، لذا ما نباید به بحران‌هایی که اعتماد عمومی را سلب می‌کند، دامن بزنیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار کرد: وقایع و اتفاقاتی که در تاریخ صدر اسلام ایجاد شده روشن و آشکار بوده است، هیچ نقطه ابهامی وجود ندارد، تخلف در جامعه اسلامی از سوی هر فرد و در هر حایگاهی باید با مجازات و برخورد همراه باشد؛ تخلف در هر حوزه‌ای باید با برخورد همراه باشد، تا نظارت درست انجام شود.
وی با اشاره به اینکه اگر افراد منافع جمع و ملی را لحاظ کنند، خود یک جهاد است، افزود: پیامبر(ص) پس از پایان یک جنگ به همراهان خود فرمودند که شما جهاد اصغر انجام دادید و با دشمنان جنگیدید ولی جهاد اکبر در پیش است، در واقع جهاد اکبر جهادی درونی است، باید با هوای نفس خود مقابله کرد و اجازه ندهیم که ظلمی انجام دهیم و حقی را پایمال کنیم.
لک زایی با ذکر اینکه آموزش در مورد مسائل مهم از کودکی لازم است، عنوان کرد: این آموزش باید از دوران کودکی صورت بگیرد و بعدها برای افراد یک یادآوری باشد، البته اگر کودکی که در مرحله آموزش قرار دارد با نابرابری مواجه شود، نباید توقع داشت که در بزرگسالی و گرفتن مسئولیت مدافع عدالت باشد و به دنبال منفعت خود نباشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: در مرحله آموزش، آموزش‌دهنده باید به لوازم کار خود ملزم باشد، یعنی فقط در مرحله تدریس یک مربی قبل از عالم بودن، باید عامل باشد، مشکلاتی که مشاهده می‌شود شاید به این دلیل است که در آموزش کودکانمان مشکل داریم، یک تبعیض در ذهن و ضمیر کودک حک خواهد شد.
وی عنوان کرد: در انتقال ارزش‌ها به نسل دیگر طبق سخن شهید بهشتی باید درپی نهادینه‌‌ساختن ارزش‌ها بود. بحث نظارت و امر به معروف باید در سطح عمومی نهادینه و به عنوان ارزش و عرف رایج شود. وقتی همه احساس کنند که نظارت برای همگان است جامعه سامان پیدا می‌کند.
لک زایی با اشاره به برخی مشکلات تربیتی اظهار کرد: متأسفانه ما اخلاقی پرورش پیدا نکرده‌ایم، فضائل را یا فراموش کرده و یا به ضد خود تبدیل کرده‌ایم، سوء‌استفاده از آموزه‌های دینی خیلی جدی است، به طور مثال در قالب و طرفداری از یک آموزه دینی فرد بخواهد قصور خود در انجام مسئولیت خود را نفی کند، در حالی که افراد باید در حوزه اختیارات خود پاسخگو باشند.
وی با ذکر اینکه برای رسیدگی به مفاسد با فقدان معیارهای درست روبرو هستیم، افزود: در این زمینه توجه نکردن به سخنان بزرگان، وجود تفسیرهای مختلف از قانون و موسع و مضیق شدن قانون مطابق میل افراد وجود دارد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تأکید کرد: نظارت عمومی باید نهادینه شده و ارزش شمرده شود، نه اینکه در حوزه خصوصی جامعه محقق شود. ارزش بودن عدالت، مبارزه با تبعیض و لزوم امر به معروف از مواردی است که نیاز به آموزش جدی دارد.
مطالب مرتبط
خلأ نظارت عمومی منطبق بر تعالیم دینی؛ نقصان اصلی در برخورد با مفاسد